M tojiyev, I. Nigmatov

darajali o ‘tga chidamli binolarda esa 0,75 soatdan kam b o ‘lm asligi kerak.
Evakuatsiya y o ‘llari (y o ‘laklar, zinapoya va dahliz) ustidagi tom yopgich
plitalar y on g‘inga qarshi to ‘siq vazifasini o ‘taydi, shu boisdan ular o ‘tga
chidamli ashyolardan tayyorlangan b o ‘lishi va yon g'in paytida kamida
2,5 soat ustuvor tura olishi lozim .
11.6. Yong‘inni o‘chirish jiho/Jari va vositalari
0 ‘tni o ‘chirish deganda, yonish uchun zamr bo‘lgan uchta om ilning
birini bartaraf etish y o ‘lida qilinadigan harakat tushuniladi. Ya’ni yonishni
to ‘xtatish uchun quyidagi harakatlami bajarish kerak b o ‘ladi:
- y o n g ‘in hududiga kislorod kirish y o ‘lini to ‘sish yoki yonuvchi
m odda miqdorini kamaytirish, y a ’ni to‘siq q o ‘yish;
- yonuvchi manba hududini yoki yonayotgan m odda haroratini,
issiqlikni yutadigan, ammo o ‘zi yonm aydigan sovutqich moddalar
yordamida keskin pasaytirish, y a ’ni sovutish;
207

---

-
yonuvchi 
suyuq 
moddalarni 
o ‘tda yonm aydigan 
moddalar
(gazyokisuv) bilan suyultirish. A m aliyotda y o n g ‘inni o ‘chirishda bu
usullam ing dastlabki ikkitasi, y a ’ni o ‘tni o ‘chiruvchi moddalar yordamida
to ‘sish va sovutish usullari ko‘proq qo‘llaniladi. 0 4 n i o ‘chirish uchun
ishlatiladigan, olovda yonm aydigan turli xildagi moddalar, jumladan, suv,
inert gazlardan karbon ikki oksidi, azot, argon, suv bug‘lari, kim yoviy
k o ‘pikiar, geterogen kukunlar, galogen karbovodorod sovutqichlari hamda
ulam i uzatib beruvchi uskunalar va boshqalar o ‘t o ‘chirish vositalari bo‘lib
xizm at qiladi. Bugungi kunda o ‘t o ‘chirish vositasi sifatida yong'inni