M. R. Tursunova xalqaro menejment

5.4. Menejment uslubidan qat’iy nazar ishga doir etiket 
Har qanday mamlakatda global menejerga qabul qiluvchi mamlakatning turli 
madaniy va tarixiy xususiyatlariga to’g’ri va mos keluvchi ishga doir etiket asoslariga 
rioya qilish tavsiya qilinadi. Bunday asoslarga: 

belgilangan ishbilarmonlik uchrashuvi vaqtiga qat’iy rioya qilish; 

muzokaralar boshlashdan avval tashrif kartochkalari bilan almashish zarur va 
tashrif kartochkasini uzata turib, o’z nomingizni aniq ayting; 

muzokaralarni delegatsiya boshlig’i – kompaniyaning eng yuqori lavozimli vakili 
boshlashi kerak. Muzokaralar paytida u tashabbusni muhokama qilinayotgan muammoni 
eng yaxshi biladigan menejerga berishi mumkin; 
73 

---


muzokara qatnashchilarini joylashtirish qoidalariga (delegatsiya boshliqlari odatda 
bir-biriga qarama-qarshi o’tiradi) amal qilish muhim; 

o’z argumentlarini bayon qilishda faqat tarjimon yoki tilni biladigan shaxsga 
murojaat etmaslik kerak; 

ishbilarmonlik suhbatida sekin sur’atda argumentlarni aniq va ixcham izohlash 
bilan gapirish kerak; 

muzokaralarni olib borish sur’ati ikkala tomon fikrlarini to’g’ri qabul qilish va 
zarur bo’lganda aniqlovchi savollar berish imkoniyatini berishi kerak; 

ishbilarmonlik suxbati imkoniyatidan to’la foydalanish uchun har bir tomonning 
tadbirlar rejasini e’tibor bilan muhokama qilish lozim; 

muzokaralar yakunida doim sheriklarga sizga ajratgan vaqtlari uchun 
minnatdorchilik bildirish kerak; 

o’z ofisingizga qaytgandan so’ng uchrashuvda kelishilgan harakatlarni sodir 
qilishdan tashqari, hamkorlikka qiziqish so’saymaganligini bildirish uchun 
minnatdorchilik xatini yuborish lozim; 

sheriklar savollari va talablariga darhol javob berish kerak. Bu sherik xabarini 
qabul qilganligingizni anglatadi. 
Xulosalar 
1.Milliy xususiyatlar, ya’ni madaniyat, psixologiya, temperament, an’analar ijtimoiy-
iqtisodiy masalalarni tushunish va hal qilish hamda korxonalarning samarali faoliyati 
uchun zarur tashkiliy sharoitlarni yaratish usuli sifatidagimenejment uslubiga ta’sir 
ko’rsatadi. 
2.Global menejment bo’yicha mutaxassislar tashqi iqtisodiy bitimning qabul qiluvchi 
mamlakatda xalqaro menejer faoliyatining dastlabki davrida qiyinchiliklar tug’dirishi 
mumkin bo’lgan yettita asosiy elementini ajratadilar:1) yangi xorijiy sheriklar bilan 
muzokaralar muhiti; 2) qabul qiluvchi mamlakatning madaniy va tarixiy xususiyatlari; 3) 
qabul qiluvchi mamlakat mafkurasi; 4) byurokratik an’analar; 5) qabul qiluvchi mamlakat 
qonunchiligi; 6) pul tizimlaridagi farqlar; 7) qabul qiluvchi mamlakatda siyosiy va 
iqtisodiy barqarorsizlik. 
74 

---

3.G’arbiy menejment uslubi xususiyatlariga firma va biznes alohida yo’nalishlari 
rahbarlarining yuqori individual ma’suliyati va o’ziga ishonchi kiradi. 
4.Yevropa mamlakatlari orasida menejment uslublarida jiddiy tafovutlar kuzatiladi. 
5.Osiyo boshqaruv uslubiga quyidagilar xarakterli: “yumshoq” tuzilmalarga urg’u 
berish, menejerlarning yuqori ta’lim darajasiga, kompaniya strategik rejalari 
muvaffaqiyatiga ishonish va sheriklarning bir-biriga ishonchi, firma umumiy maqsadiga 
hissa qo’shish xissiyoti.