М о р ф о л о г и я сўз туркумлари

§ 47. Much ва many, асосан, с ў р о қ хамда б ў л и ш с и з гапларда қўлланилади:
Have you much work to do today? Бугун қилишга ишингиз кўпми?
I haven’t many French books. Менда французча китоблар кўп эмас.
Much ва many фақатгина very, rather, too, so, as, how сўзлари билан аниқланган холатларда ёки, э г а ёки э г а г а а н и қ л о в ч и вазифасини бажарган холатларда б ў л и ш л и гапларда ишлатилади:
There are very many illustrations in this magazine. Бу журналда жуда кўп расмлар бор.
He has so many friends in Moscow! Унинг Москвада шундай кўп дўстлари борки!
You spent too much time on this translation. Сиз бу таржимага хаддан ташқари кўп вақт сарфладингиз.
Many people attended the meeting yesterday. Кеча мажлисда кўп одам қатнашди.
Much water has flowed under the bridge since that time. Ўша вақтдан буён кўп сувлар оқиб кетди.
Б ў л и ш л и гапларда бошқа холатларда much нинг ўрнига a lot (of), lots (of), plenty (of), a good deal (of), a great deal (of) ишлатилади. Many нинг ўрнига a lot (of), lots (of), plenty (of), a great many, a good many ишлатилади:
Russia exports a great deal of timber. Россия кўплаб ёғоч экспорт қилади
We have plenty of time. Бизнинг вақтимиз кўп.
There are plenty of English books in the library. Кутубхонада кўплаб инглизча китоблар бор.
We saw a lot of people there. Биз у ерда кўп одамларни кўрдик.
Изох: Much равиш сифатида хам қўлланилади:
He does not read very much. У жуда кўп ўқимайди.


Little ва few олмошлари


§ 48. Little ва few олмошлари сифат-олмош сифатида хам, от-олмош сифатида хам қўлланилади.

1. 
   С и ф а т – о л м о ш сифатида little ва few олмошлари кам, оз маъносида ишлатилади. Little, much сингари, с а н а л м а й д и г а н отлардан олдин, few эса, many сингари, с а н а л а д и г а н отлардан олдин ишлатилади:
   

I have very little time. Менинг вақтим жуда оз.
There is very little ink in the inkpot. Сиёхдонда жуда оз сиёх бор.
He has few friends. Унинг дўстлари кам.
There were very few people there. У ерда жуда кам одам бор эди.
Бўлишли гапларда little ва few олмошлари very, rather, too, so, as, how сўзларидан бири билан аниқланмаганида, мазкур олмошларнинг ўрнига кўпинча not much ва not many ишлатилади:
I haven’t got much time (I’ve got little time нинг ўрнига). Менинг вақтим оз (кўп эмас).
There aren’t many French books in our library (There are few French books in our library нинг ўрнига). Кутубхонамизда французча китоблар кам (кўп эмас).
Изох: Little кичик, кичкина маъносида сифат, кам, оз маъносида эса равиш сифатида хам қўлланилади:
I want the little box, not the big one (сифат). Менга кичик қуии керак, каттаси эмас.
You rest too little (равиш). Сиз жуда кам дам оласиз.

2. 
   О т – о л м о ш сифатида little кам, оз, few эса камчилик маъносида қўлланилади: