М о р ф о л о г и я сўз туркумлари

One олмоши


§ 58. One олмоши от-олмош сифатида қўлланилади.

1. 
   One гаплардаги н о а н и қ ш а х с н и ифодалаш учун қўлланилади. Бу холатда one эга вазифасини бажаради:
   

One never knows what his answer may be. Унинг нима жавоб беришини хеч қачон билмайсан.
One should be careful when crossing the street. Кўчани кесиб ўтишда эхтиёт бўлиш керак.
One эга вазифасида кўпинча must, should, ought, can, may олмошлари билан ишлатилади:
One must observe … ... риоя қилиш керак.
One should take into consideration … ... хисобга олиш лозим.
One can find … ... топиш мумкин.
One қаратқич келишиги шаклида хам ишлатилиши мумкин – one’s:
One must always keep one’s word. Киши хар доим ўз сўзида туриши керак.

2. 
   One олдинроқ қўлланилган бирликдаги с а н а л а д и г а н отни такрорламаслик мақсадида ишлатилади (агар ушбу от такрорланганида, у н о а н и қ а р т и к л билан қўлланилиши лозим бўлар эди):
   

I haven’t got a dictionary. I must buy one (= a dictionary). Менда луғат китоби йўқ. Мен луғат китоби сотиб олишим керак.
Изох: Олдинроқ қўлланилган к ў п л и к д а г и с а н а л а д и г а н от ёки с а н а л м а й д и г а н отнинг ўрнига, уни такрорламаслик мақсадида, бўлишли гапларда some, бўлишсиз гапларда эса any қўлланилади:
Take my stamps. – Thank you, I’ve got some. Менинг маркаларимни олинг. – Рахмат, менда марка бор.

3. 
   One олдинроқ қўлланилган бирликдаги отни такрорламаслик мақсадида индивидуаллаштирувчи аниқловчи мавжуд бўлганида ишлатилади (агар ушбу от такрорланганида, у а н и қ а р т и к л билан қўлланилиши лозим бўлар эди):
   

This book is more interesting than the one we read last week. Бу китоб ўтган хафта ўқиган китобимиздан қизиқарлироқ экан.

4. 
   One олдинроқ қўлланилган с а н а л а д и г а н отнинг ўрнига, уни такрорламаслик мақсадида, с и ф а т д а н кейин ишлатилади. Бунда, бирликдаги саналадиган отнинг ўрнига one, кўпликдаги отнинг ўрнига эса ones қўлланилади:
   

This is a black pencil and that is a red one. Бу қора қалам, униси эса қизил (қалам).
These cases are too small; we need some bigger ones. Бу қутилар жудаям кичик; бизга каттороқлари (каттароқ қутилар) керак.
Изох: One олдинроқ келган саналмайдиган отнинг ўрнига қўлланилмайди. Сифатдан кейинги саналмайдиган отнинг ўрнига хеч нарса ишлатилмайди:
I prefer cold milk to hot. Мен иссиқ сутга қараганда совуқ сутни афзал кўраман.

5.