M. N. Musayev

Siklonlar guruhi. Katta miqdordagi gazlar tozalanishi lozim bo‘lganda bir qancha siklonlarni birlashtirish mumkin. Bunda

38 siklonning diametrini oshirmasdan, uning o‘rniga qator siklonlar guruhi ishlatiladi. Bunda tozalanishi lozim bo'lgan gaz umumiy kollektor orqali kiradi, keyin apparat ichiga joylashtirilgan siklonlar elementlariga taqsimlanadi.

Xuddi shu prinsipda batareyali siklonlar ham ishlaydi.



5.5-rasn. Batareyali siklon:

a- batareyali siklon sxemasi: 1-korpus; 2-taqsimlash kamerasi; 3-reshotka; 4-siklon elementi. b-vintsimon siklon elementi.

Siklon elementlanning diametri kichik bo'ladi. Bundan asosiy maqsad tozalash samarasini oshnishdir. Siklon elementining diametri 100, 150 yoki 250 mm bo‘ladi. Siklon elementlanda gazning tezligi 3,5 dan 4,75 m/s, to‘g‘n oqimli siklon elementida esa 11 dan 13 m/s gacha bo'ladi.

Sanoatda shu bilan bir qatorda uyurmali changyutgichlar ham qo'llaniladi. Ushbu changyutgichda siklondan farqli ravishda gaz oqimini aylantirib beruvchi qo‘shimcha moslamasi bo‘ladi. Apparatda markazdan qochma kuch ta’sirida chang zarralari devorga uriladi va ikkilamchi havo yordamida pastga qarab yo‘naladi. Ikkilamchi havo sifatida atmosfera havosi yoki changli gaz ishlatilishi mumkin. Changli gaz ishlatilganda apparatning ish unumi 40 — 65% ga ko‘tariladi. Siklonga o‘xshab uyurmali changyutgichlarda ham apparatning diametri oshishi bilan samaradorligi kamayadi.

NIIOGaz siklonlarini hisoblash uchun quyidagi boshlang'ich ma’lumotlar zarur:

• 
  ish sharoitida tozalanuvchi gazning miqdori — V_G (m³/s).
  
• 
  ish sharoitida gaz zichligi, p , kg/m³;
  
• 
  ish temperaturasida gazning dinamik qovushqoqligi, m, Pa s;
  
• 
  changning dispers tarkibi, d_m va lg<-₄ parametrlariga muvofiq (d_m — median diametr, lg c^ — standart lgd dan chetga chiqish);
  
• 
  gazning changlanganligi, ". , g/m³;
  
• 
  zarraning zichligi, Pg ,kg/m³;
  
• 
  gazni talab etilgan tozalash darajasi, r ■
  

Siklonlaming konstruksiyasi quyidagi tartibda hisoblanadi:

l.Siklon tipi jadvalgamuvofiq tanlangandan keyin apparatdagi gazning optimal tezligi со_opt tanlanadi:

2. 
   Siklonning kerakli kesma yuzasi aniqlanadi (m²):
   

(1)

2. 
   Siklonning — N soniga qarab diametri aniqlanadi:
   

(2)

Hisob bo'yicha aniqlangan siklonning diametri quyidagi tartibda yaxlitlanadi: 200, 300, 400, 500, 600, 700, 800, 900, 1000, 1200, 1400, 1600, 1800, 2000, 2400, 3000 mm.

2. 
   Siklondagi gazning haqiqiy tezligi hisoblanadi:
   

0.7850VD^{2 (3)}

2. 
   Siklonni yoyi siklonoar guruhining g idravliV qarshiliklari aniqlanadi:
   

(4)

hu yerda: ^₅₀₀ — diametri 500 bo'lgan bitta

siklonning gidravlik qarshiligi (spravochnik jadvalidan olinadi);

K, — siklon diametriga bog'liq to‘g‘rilovchi koeffitsient (spravochnik jadvalidan olinadi);

40

www.ziyouz.com kutubxonasi

К₂ — gazni changlanganligiga bog'liq to'g'rilovchi koeflitsient (spravochnik jadvalidan olinadi);

K₃ — siklonlarm guruh qilib joylashtirilganda bosimning kamayishini to'g'rilovchi koeffitsient (1 ta siklon uchun K₃=0 ga teng) kitobdan olinadi. ₄

Siklondagi bosimning kamayishi quyidagicha hisoblanadi (Pa da)

(5)

Ap miqdori to‘g‘ri bo'lsa, siklondagi gazning to'liq tozalash koeffitsienu aniqlanadi.


0)
50 % ushlab qolinadigan zarra diametri quyidagicha hisoblanadi:

(6)

bu yerda: T — indeksi siklonni standart ishlash sharoitini ko'rsatadi.

X — parametri formula yordamida aniqlanadi:

у_ g«^z^) (7)