M. N. Musayev

rasm. Siklonda gaz harakati:

1 — changh gaz kiruvchi trubka; 2 — chiqaruvchi trubka; 3 — silindrik kamera;

4 - konussimon kamera; 5 - chang tindirish kamerasi. keltirilgan. Gaz siklonnmg ichida aylanma harakat qilib, yuqoridan pastga qarab yo‘naladi. Bunda gaz tarkibidagi chang zarralan markazdan qochma kuch ta’sirida chetga qarab otiladi va apparat devoriga urilib siklonning konus qismidan og‘irlik kuchi ta’sirida pastga qarab harakat qiladi.

Chang zarralarini ushlab qolish samarasi gazning tezligiga to‘g‘ri proporsional, diametriga esa teskari proporsionaldir. Siklonda jarayonni yuqori tezlikda va uncha katta bo‘lmagan diametrda olib borish maqsadga muvofiq. Lekin tezlikni oshirib borish tozalash jarayonida gaz bilan mayda zarralami chiqib ketishiga sababchi bo‘ladi. Shuning uchun, tozalash samarasini oshirish uchun apparat diametrini qisqartinsh samaraliroq hisoblanadi. Siklonning balandligi va diametrming optimal nisbati H/D_ts = 2 — 3 ga teng.

Sanoatda siklonlarni yuqori samarali va yuqori unumli xillanga ajratish qabul qilingan. Birinchi tipdagi siklonlarrnng ishlashi samarali, lekin jarayonni amalga oshinsh katta xarajatlami talab etadi, ikkinchi ti pdagi siklonlarning gidravlik qarshiligi kamroq, lekin tozalash jarayonida mayda zarralar yaxshi ushlanib qolmaydi.

Amalda silindrik (silindr qismi uzunroq) va konussimon (konus qismi uzunroq) NIIOGaz siklonlari keng qo‘llaniladi. Silindrik siklonlar yuqori unumli, konussimonlari esa yuqori samarali hisoblanadi. Silindrik siklonlarning diametri 2000 mm, konussimon siklonlarning diametri 3000 mm dan oshmaydi.

Siklonlarning gidravlik qarshiligi quyidagi formula orqali aniqlanadi: АР

bu yerda, ^Ug — apparatning ixtiyoriy kesimidagi gazning tezligi, m/s; 4_S — qarshilik koefTitsienti.

Qarshilik koefTitsienti quyidagicha aniqlanadi:

£ = 0,00513 Kfyb/ D²_tr

bu yerda, K, — koeffitsient, tangensial ko‘rimshda gaz kiritilsa 16 ga, o‘qqa yo'nalgan ko'rinishda berilsa 7,5 ga teng bo'ladi; h, va b gaz kirish patrubkasining razmerlari; D_lr — tozalangan gazni chiqib ketish trubasining diametri.