M. Mirsaidov

Moliyalashtirish manbai bo’lib XMKga a’zo-davlatlarning a’zolik badallari va foyda tushumi hisoblanadi.
XMK xususiy sektorining barqaror rivojlanishiga quyidagi yo’llar orqali ta’sir ko’rsatadi:

• 
  Rivojlanayotgan davlatlarda xususiy sektorni moliyalashti-rish orqali.
  
• 
  xalqaro moliya bozorida rivojlanayotgan mamlakatlarning xususiy kompaniyalariga moliyaviy mablag’larni jalb qilishida yordam ko’rsatish.
  
• 
  Davlatlar va korxonalarga konsultatsion (maslahat) va tex-nik yordam ko’rsatish.
  

XMKning siyosatini belgilab beruvchi va investitsion loyiha-larni tasdiqlovchi 175 ta a’zo davlat mavjud. XMKning korpora-tiv vakolati- Boshqaruv Kengashiga tegishli. Bu Kengash tarkibiga a’zo-mamlakatlar tomonidan tayinlangan vakillar kiradi. Korpo-ratsiyaning mablag’lari a’zo mamlakatlar tomonidan to’langan badallar hisobidan tarkib topadi, bu davlatlarning ovoz berish huquqi tegishli ulushlariga qarab belgilanadi. XMKning Nizom kapitaliga qo’yilishi mumkin bo’lgan summa 2,45 milliard dollar-ni tashkil etadi. Boshqaruvchilar Kengashi vakillarining ko’pchi-ligi o’z vakolatlaridan tashqari XTTB direktorlaridan va XMKga a’zo-davlatlar vakillaridan iborat Direktorlar kengashini bosh-qaradi. Barcha loyihalar Direktorlar kengashi tomonidan ko’rib chiqiladi.
Korporatsiya tomonidan qilinadigan investitsiya korporatsiya-ning shaxsiy kapitali orqali moliyalashtiriladi. Aktsionerlar-ning qo’llab- quvvatlashi va a’zolik badalining XMK kapitaliga kelib tushishi pul mablag’larining katta qismini xalqaro moliya-viy bozorga jalb qilish imkonini bermoqda. Bu ish - kreditlash uchun zarur bo’lgan umumiy moliyaviy resurslar hajmining 80% foiziga teng eng yuqori A.R.A reytingiga ega obligatsiyalar chiqa-rish, XMK davlat obligatsiyalarini chiqarish, yoki xususiy qimmat-li qog’ozlarni jalb qilish, XTTBning zayomlari 20% jalb qilish orqali amalga oshirildi. Odatda, XMK investitsiyalashni 1 milli-ondan 100 million dollargacha bo’lgan hajmda amalga oshiradi.
Xalqaro rivojlanish assotsiatsiyasi - rivojlanayotgan mamla-katlarga imtiyozli kreditlar berish maqsadida tashkil etilgan bo’lib, u XTTBning mansabdor shaxslari tomondan boshqariladi.
Assotsiatsiyaning moliyaviy resurslari quyidagilar hisobidan tashkil topadi:

• 
  XTTBga a’zo eng rivojlangan 20 ta mamlakat, shuningdek, Quvayt mamlakati, BAA (Birlashgan arab amirliklari)ning kon- vertirlangan valyutasi hisobidan;
  
• 
  Iqtisodi kam rivojlangan mamlakatlardan olinadigan 10 foizi konvertirlangan, 90 foizi milliy valyuta hisobidagi ba-dallar-to’lovlari.
  
• 
  A’zo-davlatlarning ko’p tomonlama savdo kelishuvlarini o’t- kazishda forum sifatida ishtiroki.
  
• 
  Savdo sohasidagi kelishmovchiliklarni hal etishda yordam berish.
  
• 
  Tashqi savdoni tartibga solib turishda olib boriladigan milliy siyosatni o’rganishni yo’lga qo’yish.
  
• 
  O’z faoliyatini XIMni tartibga solib turishga jalb etilgan boshqa xalqaro tashkilotlar bilan muvofiqlashtirib olib borish.