M. Mirsaidov

XVFning moliyaviy resurslari XVFga a’zo barcha davlatlar uchun mavjud. Kreditlar qoida bo’yicha mamlakatning moliyaviy iq-tisodiy ahvolini yaxshilash dasturi asosida XVF talablarini bajarish sharti bilan beriladi. Lekin kredit Fonddagi kvota hajmidan yuqori bo’lmasligi kerak.
Kredit operatsiyalari. Tashkilotga a’zo bo’lgan Davlat to’lov balans defitsitini qoplash maqsadida zarur bo’lgan mablag’ni chet el valyutasida milliy valyuta o’rniga 3-5 yillik muddatga olishi mumkin. Mamlakat kreditni o’zining milliy valyutasiga konver-tatsiyalanadigan valyuta hisobiga qoplaydi.

Davlatlarning Fonddagi rezerv darajasi:

Ko’pi bilan 25% ulushi bo’lgan va ilgari Fondga qarz sifatida qo’yilgan chet el valyutasi summasidagi kredit.
Bu tashkilotga a’zo mamlakatlarning «Zaxira ulushi» Fondda o’z ixtiyorida bo’lgan milliy valyuta zaxirasi umumiy resurslar hisobidagi kvota miqdoridan yuqoriligi bilan aniqlanadi. Tash-kilotga a’zo Davlatning birinchi talabiga ko’ra XVFdan zaxira ulushi miqdorida mablag’ berilishi mumkin. Bunda valyuta olish sababi sifatida to’lov balans quvvatiga ega ekanligi ko’rsatadi. Bunday turdagi mablag’larning olinishida oldindan Fond rozili-gi olinishi shart emas va kredit operatsiyasi sifatida ko’rilmaydi (Foiz va komission to’lovlar ko’zda tutilmaydi. Faqat olingan valyuta mablag’larini qaytarish zarur).

Kredit ulushi

XVFning umumiy resurslaridan foydalanishning bosh yo’li «Kredit ulushlari siyosati» hisoblanadi. Yuqori «Zaxira ulushi» qatnashchilari bo’lgan mamlakatlar (100 foizli kvota miqdorida chet el valyutasi olishi mumkin). Bu - har biri 25% kvotadan iborat bo’lgan «kredit ulushi»ga taqsimlanadi. Favqulodda hol-larda mablag’ katta miqdorda berilishi mumkin. Valyuta, iqtiso-diy chora-tadbirlarni qo’llab-quvvatlash uchun beriladi. Bunday vaziyatda so’rovnoma Fond ijro etuvchi kengashi tomonidan ko’rib chiqiladi va ma’lum siyosiy-iqtisodiy shartlarni bajarish olg’a suriladi.
Rezerv ulushidan yuqori darajadagi kreditlar, kredit ulushi chegarasi miqdorida faqat Fond tomonidan ishlab chiqilgan barqarorlashtirish tadbirlarini o’tkazish sharti bilan beriladi. Bir yillik kredit hajmi 1984 yildan boshlab 100-125% kvota hajmida belgilangan.
Rezerv ulushidan yuqori darajadagi kreditlar - «rezerv kre-ditlar haqidagi kelishuvi» yoki «stend-bay kelishuvi» va kredit-larni kengaytirish haqidagi kelishuv kiradi. XVFga a’zo davlat-lar XVF
tomonidan kelishilgan shartnoma asosida milliy pulla-ri chegarasi miqdorida chet el valyutasini shartnoma amal qilish muddati ichida xohlagan vaqtda olishlari kafolatlangan.