M. Mirsaidov

Umumiy bozor (UB). Barcha ishlab chiqarish omillarining umu-miy bozor ishtirokchilari – mamlakatlari orasida ko’chib yurishi uchun to’siq bo’ladigan g’ovlarni to’laligicha bartaraf etishni ko’zda tutadi. (Bunday bosqichni Evropa Ittifoqi mamlakatlari bosib o’t-gan). Bojxona Birlashmasining o’sib umumiy bozorga o’tish iqti-sodiy va siyosiy omillar bilan belgilanadi. Umumiy bozorni tash-kil etish uchun B.B. doirasida amalga oshirib bo’lmaydigan 6-7 ta majburiy yirik masalalarni hal etish talab qilinadi. Bir qator mamlakatlar muayyan integratsiya guruhlari ichida ko’chib yuruvchi ishlab chiqarish omillari umumiy resurslaridan maqsadga muvofiq foydalanish, mehnat taqsimotini rivojlantirish, ishlab chiqarish-ni ixtisoslashtirish va ishlab chiqarish miqyosini kengaytirish bilan tejamkorlik omillaridan to’liq foydalanishga yordam beradi. Biroq mavjud bu jarayonlar umumiy bozorga kiruvchi davlatlar tomonidan olib
borilayotgan iqtisodiy siyosat har xilligi tufayli to’siqlarga uchramoqda. Bu umumiy bozorning integratsiya jarayon-lariga salbiy ta’sir etmoqda.
UBni shakllantirishda quyidagi vazifalar hal etilishi kerak:

• 
  UBga a’zo mamlakatlar o’rtasidagi bojxona bojini bekor qilish;
  
• 
  Yagona savdo siyosatini ishlab chiqish;
  
• 
  Ba’zi bir tarmoqlar va iqtisodiyot sektorlarini rivojlan-tirishning umumiy siyosatini ishlab chiqish;
  
• 
  Kapital, ishchi kuchlari, xizmatlar, axborotlarning erkin hara- katlanishi, tovarlarning to’siq-g’ovlarsiz ko’chib yurishi uchun qo’shim- cha sharoitlar yaratib berish;
  
• 
  Ijtimoiy va mintaqaviy rivojlanishga yordamlashadigan umu-miy jamg’arma (fond)ni shakllantirish – «aylanishi» («povorot») bevosita iste’molchining manfaatlariga va ehtiyojlariga, «joylar-dagi ehtiyojlar»ni qondirishga qaratilgan bo’lishi;
  
• 
  Raqobatni tartibga solib turuvchi me’yorlarning buzilish hol-lari oldini olish chora-tadbirlar tizimini joriy etishga alohida ahamiyat berish.