M. Mirsaidov

(milliy valyutada)
Er=En x-------------------------------------------------------- ----------------------------
Xuddi shu tovarning chet elda ishlab chiqarilgan narxi (chet el valyutasida)

Milliy valyutaning haqiqiy almashtirish kursi qanchalik past bo’lsa, milliy tovar shunchalik arzon bo’ladi va eksport qilish ham ko’payadi. Kursning mamlakatdagi bozor stavka foizi oshgan sari valyutaning haqiqiy kursi ham ko’tariladi.

Uzoq muddatli istiqbolli almashtirish kursi dinamikasiga ta’sirni belgilab beradigan omillar quyidagilar:

• 
  Pul massasining dinamikasi
  
• 
  YaMMning haqiqiy dinamikasi
  
• 
  Bozor foizi stavkasi darajasi
  
• 
  Mamlakat ichida va tashqarisida – chet elda ko’tarilayotgan inflyatsiya darajasi
  

Ma’lum bir mamlakatdagi savdo balansining savdo dinamika-si;
Qisqa muddatli istiqbolda SDning egri chiziq talab omil-lari asosida iste’molchilarning didi, iqtisodiy rivojlanish sur’ati, haqiqiy foiz (%) stavkalarining o’zgarishi va boshqalar yotadi.
Chet el valyutasi kursining o’sishi (chet el valyutasining narxi milliy valyuta birligida o’sadi) har qanday sharoitda ham bir xilda bo’ladi, agar:

• 
  Mamlakatda pulni taklif qilish ortsa;
  
• 
  Xorijiy mamlakatlarda pul taklifi pasaysa;
  
• 
  Chet elda haqiqiy YaMM o’ssa;
  
• 
  Mamlakatda haqiqiy YaMM pasaysa;
  
• 
  chet el mamlakatlarida foiz (%) stavkalari o’ssa;
  
• 
  Mamlakatda foiz (%) stavkalari pasaysa;
  
• 
  Mamlakatda kutilayotgan inflyatsiya darajasi ko’tarilsa;
  
• 
  Chet eldagi kutilayotgan inflyatsiya pasaysa;
  
• 
  Mamlakatning savdo balansi pasaysa.
  

Xarid qobiliyati pariteti kontseptsiyasiga asosan xalqaro raqobat ichki va chet eldagi xalqaro savdoda ishtirok etuvchilar-ning tovarlari va xizmatlari narxini asta-sekin tenglashtirishga olib keladi. Ma’lum bir mamlakatdagi inflyatsiya chet eldagi inflyatsiya sur’ati darajasidan yuqori bo’lsa, bu holda (boshqa xar qanday bir xil sharoitga qaramay) Milliy valyutaning arzon-lashish tendentsiyasi yuz beradi. Bu kontseptsiyaga muvofiq valyuta kursi qanchaga o’zgarayotganini doim aniqlab borish kerak. Bu – turli mamlakatlarda narx darajasi o’rtasidagi farqni kompensa-tsiyalashda muhim ahamiyatga ega.
Milliy valyutaning boshqa mamlakatlar valyutalariga qayta- ruvchanlik darajasi konvertirlanishini aks ettiradi. Tashqi iq-tisodiy operatsiyalarning ko’rinishi va bu operatsiyalarni o’tkazgan sub’ektlarga qarab, valyuta konvertatsiyasi turkumlarga (klassi-fikatsiya) ajratiladi.