M. Mirsaidov

Ichki bozorni pulli himoyalashda tovar bahosi hisobga olin-gan holda tovarning bojxona bahosi miqdorida olinadigan boj, boj yig’imlari va soliqlaridan foydalanish ko’zda tutilgan. Bu qoidalar, ayniqsa, xom ashyolar va yarim fabrikatlar uchun tegish-lidir.
Ichki bozorni pulsiz himoyalashda import tovarlari narxiga to’g’ridan-to’g’ri ta’sir ko’rsatmaydigan tarif cheklashlaridan foy- dalanish ko’zda tutilgan. (Bu hisobga chegara yig’imlari va soliq-lari kirmaydi). Bunga tovarning sifati, texnologik darajasi, xizmat qilish muddati, kafolatlangan xizmati va boshqa ko’rsat-kichlar ham kiradi.
Ichki bozorni bevosita himoyalashda tovar oqimini bevosita chegaralash, huquqiy normalar va qoidalar asosida mamlakat huku-mati tomonidan qabul qilingan qaror asos bo’ladi.
Ichki bozorni yashirin himoyalash ijrochi hokimiyat tomoni-dan belgilanadi va u niqoblangan bo’lib, odatda, bunga taraf-larning o’zaro majburiyatlari kiritilmaydi.
Umuman olganda, tashqi iqtisodiy faoliyatni tartibga solish-ning barcha usullarini bevosita ta’sir etish darajasiga qarab ik-ki guruhga
bo’lish mumkin:

• 
  Tartibga solishning bevosita usullari – davlat rezident va norezidentlarining tashqi-iqtisodiy faoliyatiga bevosita yo’nal-tirilgan bo’lib, olib boriladigan rasmiy hamda huquqiy aktlar va normativga asoslanib tartibga solinadi.
  
• 
  Bilvosita tartibga solib turish usullari davlatning olib borayotgan umumiy ijtimoiy-iqtisodiy siyosati bilan belgila-nadi. Boshqacha qilib aytganda, davlatning tashqi-iqtisodiy fao-liyati, mamlakatdagi umumiy vaziyat bilan bevosita bog’liq bo’l-magan sohalar va tarmoqlarni rivojlantirish, institutsional is-lohotlar o’tkazishda qabul qilingan qonunlarning ta’sirchanlik darajasi, aholining ijtimoiy ahvolini yaxshilashga, milliy ma-daniyat va an’analarni rivojlantirishga qaratilgan va bajarili-shi shart qilib qo’yilgan siyosat bilan belgilanadi.
  

Tashqi iqtisodiy faoliyatni tartibga solib turish «qurol-lari» qandayligidan qat’i nazar quyidagilarni ko’rsatib o’tish ke-rak.
Tarifli (bojxona tarifi) usullar; Notarif usullar.

2.