М. М. Мусаев компьютер тизимлари ва тармоқлари

5.2. Ethernet стандарт технологиянинг хусусиятлари

Юқорида келтирилган стандартлар ва маълумот алмашиш усуллари дастлабки стандарт тармоқ технологияларидан бири бўлган Ethernet технологиясининг ажратиладиган муҳитида мужассамлашганлигини кўрамиз.

Топология. Ethernet стандартида умумий шина физик уланиш топологияси қатъий белгиланган. Умумий шинанинг классик варианти: коаксил кабелли ажратилган муҳит, барча компьютерлар ажратилган муҳитга тармоқ адаптери орқали боғланган.
Коммутация усули. Ethernet технологиясида пакетларни дейтаграммали коммутициядан фойдаланилади. Ethernet тармоғида компьютерлар ўртасида алмашинувчи маълумот бирлиги кадр деб аталади. Кадр ўрнатилган форматга эга бўлади ва шу билан бирга турли хил хизмат маълумотлари акс этган майдонлардан иборат бўлади. Коммутация тармоқ адаптери ва ажратилган муҳит ёрдамида амалга оширилади. Тармоқ адаптерлари виртуал коммутатор интерфейсига, ажратилган муҳит эса интерфейслар ўртасида кадрларни узатувчи коммутацион блок деб кўрилади. Коммутацион блок ишининг бир қисмини адаптерлар ҳам бажаради, улар қайси кадр унинг компьютерига манзилланганини, қайси бири эса аксинча эканлини аниқлаш масаласини ечади.
Манзиллаш. Ҳар бир компьютер, аниқроғи ҳар бир тармоқ адаптери ноёб аппарат МАС-манзилга эга бўлади. Ethernet манзил текис рақамли манзил бўлиб, бу ерда иерархия фойдаланилмайди. Танловли, кенг эшиттиришли ва гуруҳли юбориш учун манзилларни қўллайди.
Муҳитни ажратиш ва мультиплекслаш. Охирги боғламалар маълумот алмашиш учун тасодифий рухсат усулидан фойдаланган ҳолда ягона ажратиладиган муҳитдан фойдаланади. Ethernet тармоғининг охирги боғламаларидан келувчи ахборот оқимлари узатилаётган каналда бўлинган вақт иш тартибида мультиплексланади, яъни ҳар хил пакетлар оқимига канал навбатма навбат берилади.
Кодлаш. Ethernet адаптералари муҳитга нол ва бир компьютер рақамларидан иборат тўғри бурчакли импульслар тарқатиб 20 МГц такт частотада ишлайди. Кадрлар узатиш бошлаганида унинг барча битлари тармоққа 10 Мбит/с ўзгармас тезлик билан узатилади (ҳар бир бит иккита тактда узатилади). Бу тезлик Ethernet тармоғидаги алоқа муҳитининг ўтказувчанлик хусусиятидан аниқланади.
Ишончлилик. Маълумотларни узатиш ишончлилигини ошириш учун Ethernet қуйидаги усулдан фойдаланади, яъни кадрларни жунатишдан олдин ва жўнатишдан кейинги назорат йиғиндисини ҳисоблаш орқали амалга оширилади. Агар қабул қилувчи адаптер назорат суммани қайта ҳисоблаганда кадрда хатоликни аниқласа, у ҳолда кадр ташлаб юборилади. Ethernet протоколида кадрларни қайта узатиш назарда тутилмаган, бу масала бошқа технологиялар билан, мисол учун ТСР/IP тармоқларида ТСР протоколи билан ҳал қилиниши керак.