М. М. Мусаев компьютер тизимлари ва тармоқлари

5.12. Тармоқни мантиқий структуралаш

Маҳаллий тармоқларни мантиқий структуралаш ягона ажратиладиган муҳитни бир неча автоном ажратиладиган муҳитларга сегментлаштириш ва олинган сегментларни кўприклар, коммутаторлар ва маршрутизаторлар ёрдамида улашдан иборат (5.24-расм).

Санаб ўтилган қурилмалар ўзининг бир портидан иккинчи портига кадрларни, мана шу кадрларга жойлаштирилган ва жўнатиладиган манзилларни таҳлил этиш билан узатади. Кўприклар ва коммутаторлар канал поғонасининг текис манзиллари, яъни МАС-манзиллар асосида кадрларни узатиш операциясини бажаради, маршуритизаторлар эса бу мақсад учун тармоқ поғонасининг иерархик манзилларидан фойдаланади.

Мантиқий структуралаш бир неча масалаларни, улардан асосийлари самарадорликни, ихчамлиликни, хавфсизликни ва бошқарилувчанликни ечиш имконини беради.
Унумдорликни ошириш. Мантиқий структуралашнинг бош мақсади бўлган унумдорликни оширишнинг самарасини кўрсатиш учун юкламаларни сегментларга бўлишда юкламанинг ўзгаришини кўриб чиқамиз (5.25-расм). Расмда кўприкли уланган иккита Ethernet сегменти тасвирланган бўлиб, сегментлар ичида такрорлагичлар ишлайди. Тармоқни сегментларга бўлинишгача боғламалар ҳосил қилмайдиган трафик умумий бўлиб, фақат такрорлагичлар орқали ўтади ва тармоқдан фойдаланиш коэффициентини аниқлашда ҳисобга олинади. Агар i боғламадан j боғламага борадиган трафикнинг ўртача жадаллиги (интенсивлиги) C_ij орқали белгиланса, у ҳолда сегментларга бўлинишгача тармоқ узатиши керак бўлган йиғинди трафик барча боғламаларнинг йиғинди трафигига тенг бўлади. Тармоқни сегментга бўлинмаганлигини ҳисобга олиб бу йиғиндини қуйидаги кўринишда тасвирлаш мумкин:


=С1+С1/С2+С2,

бу ерда С1-биринчи сегментнинг ички трафиги;

С2-иккинчи сегментнинг ички трафиги;
С1/С2-сегментлараро трафик.
Ҳар бир ажратилган сегментлар учун алоҳида юкламани ҳисоблаймиз. Масалан, 1 сегмент учун юклама С1+С1/С2 бўлди. Демак, 1 сегментга юклама бўлинишдан кейин иккинчи сегментнинг ички трафиги қийматигача камайди. Бу ҳисобларни иккинчи сегмент учун такрорлаш мумкин. Натижада сегментлардаги кечиктириш камаяди, битта боғламага тўғри келадиган фойдали ўтказиш хусусияти ортди.
Тармоқни сегментларга бўлиш доимо янги сегментларда юкламани камайтиради (бутун трафик сегментлараро бўлмаган ҳолларда). Амалда тармоқда доимо умумий масалани ечадиган идора ходимларига тегишли компьютерлар гуруҳини ажратиш мумкин. Бу битта ишчи гуруҳ, бўлим, корхонанинг бошқа ташкилий қисмининг ходимлари бўлиши мумкин. Кўп ҳолларда уларга ўзларининг бўлимлари бўйича ресурслари, фақат кам ҳолларда масофавий ресурсларга уланиш зарур бўлади.