5.4. Ethernet физик муҳитининг рўйхати
Биринчи Ethernet технологияси тармоғи 0,5 дюймли диаметрдан иборат коаксиал кабель асосида қурилган. Кейинчалик Ethernet стандарти учун физик поғонанинг бошқа турли хил маълумот узатиш муҳитларида ҳаракатланувчи таснифлари ҳам аниқланди. CSMA/CD фойдаланиш усули ва барча вақт бўйича олинган параметрлар Ethernet 10 Мбит/с технологиясининг ихтиёрий физик муҳитининг таснифи бир хил қолади.
Ethernet технологиясининг физик таснифи ўз ичига қуйидаги маълумот узатиш муҳитларини олади:
- 10Base-5 – диаметри 0,5 дюймли коаксиал кабель, у «йуғон» коаксиал деб ҳам аталади. 50 Ом бўлган тўлқинли қаршилиги мавжуд. Сегментнинг максимал узунлиги 500 метр (такрорловчисиз);
- 10Base-2 - диаметри 0,25 дюймли коаксиал кабель, у «ингичка» коаксиал деб аталади. 50 Ом бўлган тўлқинли қаршилиги мавжуд. Сегментнинг максимал узунлиги 185 метр (такрорловчисиз);
- 10Base-T – экранлашмаган ўрамли жуфт кабели (UTP). Концентраторлар асосида юлдуз топологиясини ташкил қилади. Концентратор ва охирги боғлама орасидаги масофа 100 метрдан кўп бўлмайди;
- 10Base-F – оптик толали кабель. Топологияси 10Base-T стандарт каби бир хил бўлади. Ушбу таснифнинг бир неча варианти мавжуд, булар - FOIRL (масофа 1000 метргача), 10Base-FL (масофа 2000 метргача), 10Base-FB (масофа 2000 метргача).
Юқоридаги русумлашларда 10 - бу маълумот узатиш тезлиги – 10 Мбит/с, «Base» сўзи эса 10 МГц асосий частотада маълумот узатиш усули. Физик поғона стандартидаги охирги белги кабель турини билдиради.
Юқорида айтиб ўтилган стандартларнинг ҳар бирини батафсил кўриб чиқамиз.
10Base-5 стандарти Ethernet технологиясининг классик стандарти ҳисобланади. Тармоқнинг йўғон коаксиал кабель асосида қурилган турли хил компонентлари учта қисмдан иборат бўлиб, такрорловчи ёрдамида уланади, у 5.9-расмда келтирилган.
Кабель барча станциялар учун моноканал сифатида фойдаланилади. 500 метр максимал узунликдаги кабель сегменти охирида сигнал сўниши ва аксланишининг олдини олувчи қаршилиги 50 Ом бўлган терминаторлар («қопқоқ») бўлиши керак. Станция кабелга қабул қилиб узатувчи – трансивер (бу кабелга ўрнатилувчи тармоқ адаптерининг бир қисми) ёрдамида боғланиши керак. Трансивер кабелга контактли ва контактсиз усул билан боғланиши мумкин.
Трансивер тармоқ адптерининг 50 метргача бўлган 4 та ўрама жуфтли интерфейс кабели AUI (Attachment Unit Interface – уланувчи қурилма интерфейси) билан боғланади (бунда адаптер AUI разъёмга эга бўлиши керак). Трансивер ва тармоқ қисмларининг бошқа қисмлари ўртасида стандарт интерфейснинг мавжудлиги бир турдаги кабелдан бошқа турдаги кабелга ўтиш учун жуда фойдали ҳисобланади. Бунинг учун фақат трансиверни алмаштириш етарли ҳисобланиб, тармоқ адаптерининг бошқа қисми ўзгартирилмайди, чунки у МАС поғонадаги протокол асосида ишлайди. Фақат бунда янги трансивер (мисол учун, ўрама жуфтли кабель учун трансивер) AUI стандарт интерфейси билан мос келиши зарур.
Битта сегментга 100 тагача трансивер уланишга рухсат берилади, бунда уланган трансиверлар орасидаги масофа 2,5 метрдан кичик бўлмаслиги керак. Кабелнинг ҳар 2,5 метрида трансивер уланиш нуқтасини билдирувчи белгилар бўлади.
10Base-5 стандарти тармоқда такрорловчилардан фойдаланиш имкониятини аниқлайди. Такрорловчи битта тармоққа бир неча кабель сегментини улаш ва тармоқнинг умумий узунлигини ошириш учун хизмат қилади. Такрорловчи битта кабель сегментидан сигнални қабул қилади ва шаклини ҳамда импульс қувватини кучайтириб, бундан ташқари импульсларни синхрон тарзда бошқа сегментга такрорлайди. Такрорловчи иккита (ёки ундан кўп) кабель сегментига уланувчи трансивердан ташкил топади, бундан ташқари узининг такт генератори билан такрорловчи блокдан иборат бўлади.
Ушбу стандарт тармоқда 4 тагача такрорловчи ва мос равишда 5 тагача кабель сегментидан фойдаланишга рухсат этади. Кабель сегментининг 500 м. максимал узунлиги бу 10Base-5 тармоғини 2500 м. максимал узунлигини беради. Бу эса Ethernet тармоғининг максимал диаметри стандартлари чекловлари билан аниқ мос тушади.
5.9-расмда учта сегментдан иборат иккита такрорловчи билан боғланган Ethernet тармоғига мисол келтирилган. Четки сегментларнинг юкламаси кўп бўлиб, ўртадагисининг юкламаси кам. Ethernet 10 Base-5 тармоғида такрорловчиларни тўғри тадбиқ қилиш 5-4-3 қоида деб номланиб, 5 та сегмент, 4 та такрорловчи, 3 та юкламали сегментдан иборат бўлади.
Do'stlaringiz bilan baham: |