M. M. Muhammadsidiqov xalqaro mintaqashunoslik

90 Kohl H. Die Europaische Gemeinschaft - Bilans und Perspective// Europe
- unzere Zukunft. Herford. 1989 -S.21
111

---

Tinchlikni saqlash, xavfsizlikni va manfaatlar muvozanatini 
ta’minlash, umummilliy manfaatlar uyg‘unligiga erishish, hamkor­
lik natijasida shaxs va jamiyat farovonligini ta’minlash mintaqaviy 
hamkorlikning asosiy vazifasini tashkil etadi. Bundan tashqari, min­
taqaviy hamkorlik jarayonlari umuminsoniy taraqqiyot omili sifatida 
evolyutsion tarzda rivojlanib bormoqda.
Mintaqaviy hamkorlik jarayonlari rivoji uchun quyidagi shart-sha- 
roitlar muhimdir:
1. Geografik yaqinlik. Ya’ni geografik nuqtayi nazardan bir 
mintnaqada joylashganlik.
2. Barqaror taraqqiyot. Bunda iqtisodiy, siyosiy barqarorlik va 
shu asosida taraqqiyot ko‘zda tutiladi.
3. Davlatlar siyosiy tizimining mutanosibligi. Davlatlar siyosiy 
tizimlarining mutanosib bo‘lishi, ya’ni har bir tizimning o ‘z tartibot- 
lari bo‘ladiki, ular bir-biriga mos kelmasa, hamkorlik kutilgan samara 
bermaydi.
4. Hamkorlikni siyosiy elita va jamiyat tomonidan qo‘llab- quv- 
vatlanishi.
5. Milliy madaniyatlaming o‘zaro yaqinligi va tarixiy ildizlar- 
ning umumiyligi.
6. Boshqaruv shakli va iqtisodiy tizim o‘xshashligi.
7. Harbiy potentsial darajasini yaqinligi va tashqi tahdidlaming 
umumiyligi.
8. Davlatlaming hamkorlik tajribasi.
9. Umumiy muammolaming mavjudligi.
10. Tashabbuskorlik va siyosiy liderlaming unga moyilligi.
Mintaqaviy hamkorlikning mazmun-mohiyatini anglashda uning
tamoyillari ham muhim ahamiyatga ega. Bu borada rossiyalik olima
E.Kuznetsova: “ 1) manfaatlar balansi; 2) o ‘zaro kelishuvlar tizimi- 
ga putur yetkazilgan taqdirda, ittifoqchi davlatlaming aralashuv 
huquqiga egaligi; 3) ko‘ptomonlama harakatda bo‘lish91ni mintaqa­
viy hamkorlik tamoyillari sifatida ilgari suradi. Bunday yondashuvga 
qo‘shilgan holda, tenglik va ixtiyoriylik jarayonning asosiy tamoyili