M. M. Muhammadsidiqov xalqaro mintaqashunoslik

268

---

GLOSSARIY
Anarxizm 
(yun. anarchia - beboshlik, hokimiyatsizlik) - davlat 
boshqaruvi va institusional boshqaruvning milliy miqyosdagi barcha 
shakllaridan batamom voz kechishga da’vat etuvchi ijtimoiy-siyosiy 
oqim.
Globallashuv 
- iqtisodiyot, ijtimoiy munosabatlar va boshqa turli 
sohalarda milliy davlat chegaralarining shaffoflashuv jarayoni.
Diplomatiya 
- davlatning tashqi siyosatini belgilovchi xalqaro 
munosabatlaming amaliy usullari va amaliyoti. Davlat yordamida o‘z 
tashqi siyosatini amalga oshiradi.
Donor mamlakat 
- nochor davlatlarga beg‘araz yordam beruvchi 
mamlakat.
Isteblishment 
- 1) jamiyatdagi mustahkam o‘rin; 2) jamiyatda 
nufuzli o‘rin egallovchi va mavjud tuzumni saqlab qolish, faoliyat 
yuritishida muhim rol o‘ynovchi qatlam (ijtimoiy guruh).
Kioto protokoli 
- 1997-yilda Kioto (Yaponiya)da imzolangan bi- 
tim. Uni imzolagan tomonlar global isish va iqlim o‘zgarishining old­
ini olish maqsadida atmosferaga «issiqxona effekti» qo‘zg‘atadigan 
gazlar chiqarishni kamaytirish majburiyatini olishgan.
Konvensiya 
(lot. soventio - kelishiv, bitim). Biror-bir maxsus 
masala bo‘yicha xalqaro bitim va shartnomalar turidan biri bo‘lib, 
ko‘rilayotgan maxsus soha bo‘yicha davlatlaming o‘zaro huquqlari 
va majburiyatlarini o ‘matadi.
Konservatizm 
- 1) barcha eskirgan, yo‘qolib ketgan narsalarga 
sodiqlik; 2) ijtimoiy hayot, ilm-fan va san’atda yuz berishi zarur 
boig an taraqqiyot omiliga qarshi harakat.
Konsolidatsiya 
- davlat, ijtimoiy guruh va tashkilotlar urinishi, 
harakati imkoniyati va qarashining qo‘shilib ketishi, birlashishi, 
birikishi bilan izohlanadi.
Lobbi (yoki lobbizm) 
- mintaqa va mamlakatlarning alohida ijti­
moiy-siyosiy kuchlari pozitsiyalari, ijtimoiy harakatlar manfaatlarini, 
umumijtimoiy va global muammolar yechimlarining strategiyalar va 
doktrinalarini qo‘llab quvvatlash kabilar bilan belgilanadi.