M. M. Muhammadsidiqov xalqaro mintaqashunoslik

97 Российские стратегические исследования. - М., 2002, 118 с.
148

---

• XX asming oxirlarida Afrika mamlakatlarining ijtimoiy-siyosiy 
rivojlanish yoilarini tanlash muammolarini o‘rganish;
• qit’a hayotida diktatorlik tartibi va armiyaning roli;
• diniy omilning m a’naviy-siyosiy roli;
• madaniyat va jamiyat - an’anaviylik va zamonaviylik sintezi;
• XXI asrda Afrikaning geosiyosiy rivojlanish istiqbollari.
XX asming 90-yillari boshida Namibiyada “Afrika mustaqilligi- 
ning 30-yilligi: yakunlar va istiqbollar” nomli konferensiya o ‘tkazilib, 
unda umumlashtimvchi xulosa sifatida 30-yillik mustaqillik qit’aga 
na demokratiya, na taraqqiyot keltirgani, balki iqtisodiy va siyosiy 
tanglikni yanada chuqurlashtirib yuborgani, ya’ni mazkur “orol” 
geosiyosiy jihatdan G ‘arbiy Yevropa mamlakatlari va AQSHga 
bog‘lanib qolgani aytib o‘tildi. SSSR va sotsialistik lager mamlakat­
lari tugatilganidan so‘ng yuzaga kelgan yangi geosiyosiy holat, jahon 
kuchlar balansidagi (muvozanat) geosiyosiy bo‘linishga qo‘shimcha 
salbiy ta’sir qoldirdi.
Hozirgi zamon Afrika mamlakatlari turli ijtimoiy-siyosiy 
va ijtimoiy-iqtisodiy yo‘nalishga ega. Shu bilan birga, ijtimoiy 
yo‘naltirilganlik va ijtimoiy rivojlanish darajasiga bog‘liq bo‘lmagan 
holda, asriy qoloqlikni tugatish, o‘zining ijtimoiy suvereniteti, iqti­
sodiy mustaqilligi, ijtimoiy jarayonlarini mustahkamlash, yer osti, 
inson va moliyaviy resurslariga egalik qilish uchun kurash Afrika 
mamlakatlarining umumiy xarakterli jihati hisoblanadi.
Afrika yuzlab yillar mobaynida fuqarolik urushlari va harbiy nizo- 
larga aylanib ketadigan etnik qarama-qarshiliklami boshidan kechirib 
kelmoqda.
Ulardan eng qirg‘inlisi 1994-yilda Ruandada boshlandi va qariyb 
ikki yil davom etdi. Hokimiyat qo‘l ostida bo‘lgan, radikal kayfiyat- 
dagi xutu xalqi vakillaridan tashkil topgan hukumat tutsi “dushman” 
xalqining ommaviy yo‘q qilinishini tashkil etgan holda, milliy ma- 
salani butunlay “yopish”ga qaror qildi hamda 1 mln. dan ortiq kishini 
qirib tashladi98. “Buni faqat irqchilaming fashistlar Germaniya-