M. M. Muhammadsidiqov xalqaro mintaqashunoslik

92 
Европейский союз на пароге XXI века. Выбор стратегии развития/
Под ред. Ю.А.Борко н О.В.Буториной. - М.: Эдиториад УРСС, 2001, 79 с.
114

---

Mintaqaviy hamkorlik obyektiv jarayondir. Muammo insoniyat 
undan o‘z manfaati va taraqqiyoti yo‘lida samarali foydalanishni 
o ‘rganishiga bogliq.
Endilikda xalqlar hamkorligi va hamjihatligi, muammolarni hal 
qilishi dunyoning taraqqiyotini kafolatlaydi. Shundagina siyosiy ma- 
konda hammaga joy topilib, hech kim o‘zini kamsitilgan, huquqlari 
cheklangan, deb bilmaydi. Bunday imkoniyatga faqat mintaqaviy 
hamkorlik orqali erishish mumkin.
Mintaqaviy hamkorlik uchinchi ming yillik xalqaro siyosatida 
etakchi mavqeni egallaydi. U global taraqqiyot zarurati sifatida shakl- 
lanadi. Ana shu haqiqatni o ‘z vaqtida tushunib etish va uni rivojlanti­
rish uchun amaliy sa’y-harakatlarga o ‘tish vaqti yetib keldi.
Uni nazariy jihatdan o ‘rganish bugungi kunning eng dolzarb 
muammosi bo‘lgan insoniyat hayotining iqtisodiy, ijtimoiy-siyosiy 
sohalarida qanday o ‘zgarishlar kechishini aniqlashda yetakchi omil 
vazifasini o‘taydi.
Nazorat uchun savol va topshiriqlar
1. Integratsiya qanday jarayon?
2. Xalqaro siyosiy mintaqa geografik mintaqadan nimasi bilan farq 
qiladi?
3. Zamonaviy mintaqashunoslik tizimida qanday bo‘limlami ajra- 
tib ko‘rsatish mumkin?
4. Integratsiya borasida qanday yondashuvlar mavjud?
5. Integratsiyani jadal rivojlanishi qachon boshlandi?
6. Mintaqashunoslik predmeti qaysi davrdan fan sifatida qabul qi­
lindi?
7. Qaysi davr “Mintaqalar” deb nomlanadi va nima uchun?
8. Mintaqashunoslikning boshqa fanlar bilan o‘zaro qanday aloqa- 
dorligi mavjud?
9. Integratsion jarayonning ijobiy tarafi nimadan iborat?
10. Xalqaro iqtisodiy integratsiyaning mohiyati nimada?
11. Integratsiyani o ‘rganishda pozitivistlar va kognitivistlar yon- 
dashuvlarida qanday farq bor?
115

---

12. “Tashkillashtirilgan integratsiya”dan “notashkiliy integratsi­
ya” ning qanday farqi bor?
13. Yevropa, Osiyo, Afrika va Amerikada borayotgan integratsion 
jarayonlaming o‘ziga xos xususiyatlari nimalardan iborat?