M. M. Muhammadsidiqov xalqaro mintaqashunoslik

120 Козленько B.M., ЕкимасоваН.С. История международных отношений
и внещней политике России. - М: АСПЕНТ ПРЕСС, 2006, 311 с.
121 Дробот Г.А. Великие державы в мировой политике: Россия.
190

---

nosabatlardagi rolini o ‘zgarganligi va yagona yetakchi pozitsiyasini 
egallashga urinish bilan xarakterlanadi. Rossiyaning o‘z muammo- 
lari doirasida qolganligi, Yevropa Ittifoqi va Yaponiyaning AQSH 
bilan birgaligi Amerikaning dunyoda gegemonlikka intilishiga olib 
keldi. “Shu davrdan boshlab, AQSH “0 ‘z yo‘lidan yurish”ni sinab 
ko‘rmoqda, qolgan davlatlar u bilan hisoblashishi zarur”,- degan 
fikmi bildirgan edi G.A.Drobot.
Rossiya tashqi siyosatining ikkinchi davri boshlanishi amaliyotda 
Rossiya Prezidenti sifatida 2000-yilda V. Putinning saylanishi bilan 
bog‘liq. Uning tashqi siyosatini buyuk davlatchilik tamoyiliga asos- 
langan deyish mumkin va ikki muhim tarkibiy qismni ko‘rsatib o ‘tish 
maqsadga muvofiq:
birinchidan, Rossiya tashqi siyosiy yo‘nalishini qayta tashkil qi­
lish, shuningdek, zamonaviy dunyoda zamonaviy kuch markazlari- 
ning katta qismi bilan, shu jumladan, AQSH, Y U , Xitoy, Hindiston, 
Lotin Amerikasi davlatlari va Yaqin Sharq bilan siyosiy, iqtisodiy, 
harbiy va boshqa sohalarda aloqalarni qo‘llab-quvvatlash;
ikkinchidan, jahonda AQSH yetakchiligiga yo‘l qo‘ymaslik siyo- 
satidan borish, 1990-yil oxiridan, tashqi ishlar vaziri E.Trima Univer- 
siteti professori M.N.Katsning ta’kidlashicha, Prezident V.Putinning 
tashqi siyosati AQSH “gegemoniyasi” va “bir qutbli dunyo” g‘oyasi 
ta’sirini kamaytirishga qaratilgan. Shu bilan birga, ko‘p qutbli dunyo 
tartibotida Rossiya yirik qudratli davlatga aylanishgaurinm oqda. 
E. Primakov bilan Rossiyaning buyuk davlat maqomini saqlashga 
kelishi holda, V. Putin G ‘arb tomonidan bo' ladigan tahdidlar ta’sirini 
kamaytirishga e’tibor qaratdi. Shu bilan birga, u e’tibomi Yevropa 
davlatlari va AQSH bilan hamkorlikni rivojlantirishga qaratdi.
V. Putin Rossiyani Osiyo davlati emas, balki Yevropa davlati sifa­
tida qolishiga erishdi. Bu boradagi ko‘plab qiyinchiliklarga qaramas- 
dan, President o ‘zining ikkinchi prezidentlik davrida (2004-2008 y.) 
Rossiyani Yevropa davlati sifatida qolishini ta’minashni davom ettir- 
di. Professor S.N. Kortunovning fikricha, Rossiyaning yaqin kelajak- 
dagi muhim milliy va uzoq muddatli manfaatlari - G ‘arbga maksimal
191

---

darajada siyosiy va iqtisodiy jihatdan yaqinlashish va yagona yevro- 
palik maqomini shakllantirishdan iborat.