M. M. Mirsaidov, P. J. Matkarimov, A. M. Godovannikov materiallar

σ

 x 

va

 

σ

 y 

yig‘indisiga teng. 

у

у

х

х

у

х

I

Х

М

I

У

М

/

/

+

=

+

=

σ

σ

σ

                          (11.1) 

Egilish va cho‘zilishning birgalikdagi ta’sirida kuchlanish egilish 

va cho‘zilish (siqilish) ta’siridan hosil bo‘lgan kuchlanishlar yig‘indisiga 

teng. 

у

х

eg

ch

I

У

М

F

N

/

/

+

=

+

=

σ

σ

σ

                                  (11.2 a) 

yoki cho‘zilish (siqilish) va qiyshiq egilishda 

у

у

х

х

eg

ch

I

Х

М

I

У

М

F

N

/

/

/

+

+

=

+

=

σ

σ

σ

               (11.2 b) 

          Ushbu  murakkab  qarshilik  turlarini birlashtirib turuvchi umumiy 

jihat shundan iboratki, cho‘zilish (siqilish) ta’siridan ham, egilish 

ta’siridan ham sterjen ko‘ndalang kesimlarida 

σ

 normal kuchlanishlar 

hosil bo‘lib, kesim har bir nuqtasidagi yakuniy kuchlanishni tashkil 

etuvchilarning algebraik yig‘indisi sifatida aniqlash mumkin. 

 

 Egilish va buralish birgalikda ta’sir etganda har bir kuch omilini 

alohida ko‘rish mumkin, lekin yakuniy natija ya’ni yakuniy kuchlanishni 

yig‘indi sifatida topish mumkin emas, chunki egilishda sterjen 

ko‘ndalang kesimlarida normal kuchlanishlar, buralishda esa urinma 

kuchlanishlar hosil bo‘ladi. 

 

 Bu holda materialni baholash uchun mustahkamlik nazariyasidan 

foydalanishga to‘g‘ri keladi (V-bob, 7

-§ 

ga qarang), shu sababli, qiyshiq 

egilish hamda cho‘zilish va egilishni birgalikdagi ta’siri oddiy 

qarshilikning favqulodda holati deb, murakkab qarshilikka faqat 

egilishning buralish bilan bir vaqtdagi ta’siri kiritiladi.