|
Savol: “Da’vat” chilar kimiar?
Javob: Ayniqsa, “ayol da’vatchi”, “o ‘rus da’vatchi” atalmish
qandaydir ayolning paranji yopinib soatlab qiladigan da’vatlari ayrim
sodda ayollaming boshini aylantirib, ulami uy-ro‘zg‘or yumushlari,
bola-oila tashvishini yig‘ishtirib, ertadan - kechgacha “da’vat” etishu
o ‘tgan-ketgan mish-mishlami tahlil qiluvchilarga aylantirib qo‘ydi.
115
Savol: Aslida, o ‘zi Islomda da’vat nima? U Respublikamizga
qaerdan va qay tarzda kirib keldi? Endigina ozodlikka erishgan, erkini
qo'lga olgan xalqimiz uchun “da’vat” va “da’vat” chilar zarurmi?
Javob: “Adolat” gazetasi muxbiri Shahnozaxon Xudoyberdievaning
savollariga 0 ‘zbekiston musulmonlari Diniy idorasining rahbari, muftiy
hazratlari Abdurashid qori Bahromov quyidagicha javob beradilar:
“Qur’oni Karim oyatlarida Olloh taolo da’vat o ‘zi nima, m o‘min -
musulmonlar da’vat ishlarini qanday holatda olib bormoqliklari
kerakligini belgilab qo‘ygan. Tarixdan xabaringiz borkim, muqaddas
Islom dinimizdan ilgari johiliyat zamonida, elatlar, millatlar, qabilalar
o ‘rtasida nohaq qon to‘kish, zulm ishlari sodir bo‘lib turardi. Olloh
subhona taolo Qur’oni Karim oyatlarida odamlami ana shunday ishlarga
barham bermoqlikni bayon qilib, marhamat qiladiki, Ollohning dinini,
Ollohning shariatini, Ollohning kalomi - Qur’onini, Ollohning arkonini
mahkam ushlanglar, ya’ni turli qabilalarga, guruhlarga bo‘linib
ketmanglar. Sizlar Ollohning da’vatini, ya’ni iymon, ixlos da’vatini
yodlaringizga olinglar. Bu ulug‘ da’vat sizlarga berilmasidan a w a l siz
bir-biringiz bilan dushmanlikda, adovatda edingiz. Bu ulug‘ iymon
da’vati tufayli bir-birovlaringizga qalblaringiz ulfat bo‘ldi, aka-uka,
birodar bo ‘ldilaringiz. Vaholanki, sizlar ana shunday nohaq qon to'kish,
zulm ishlari bilan bo‘lib, do‘zax otashida yonmog‘ingiz mumkin. Olloh
sizga iymon ne’matini, Islom ne’matini marhamat qilib, ana shunday
qattiq bir azobdan sizlami qutqardi. Xuddi shuningdek, Olloh o ‘z
oyatlarida sizlarga bayon qiladiki, shoyadkim, siz hidoyat yo‘lida
bo‘lsalaringiz..”
Ushbu oyati karimaning davomida da’vat qanday ekanligini Olloh
taboraka bayon qilib qo‘ygan: Sizlaming oralaringizda shunday bir ahli
salohlar bo‘lsinlarkim, ular insoniyatni yaxshilikka chaqiradigan, ularga
to‘g ‘ri yo‘l ko'rsatadigan va man qilingan munkar, порок yo‘llardan
qaytaradigan xizmatkor da’vat qiladiganlar bo ‘lsin. Ana shunday zotlar
najot soluvchilardan bo'ladilar, deb Olloh taolo marhamat qiladi. Y a’ni
da’vatda biror insoniyatni yaxshilikka chaqiradigan, xayrli ishlarga
buyuradigan, порок yo‘llardan qaytaradigan kishini da’vat
ishlarini
bajaruvchi, da’vatchi deyiladi. Ammo Pokistondan kelgan da’vatni, ya’ni
Islom dinini niqob qilib, da’vatni o‘zlariga vasiqa qilib olib, da’vat deb,
insoniyatni noobod yo‘llarga chaqirib, insoniyatni terrorchilikka,
116
qo'poruvchilikka boshlovchilami biz hech qachon da’vatchi, deb tan
olmaymiz. Shu bilan birga bizlaming idoralarimizning ulamoi ikromlari,
imom-xatiblari jum a kunlari, mo'min-musulmonlar yig‘inlarida va
ulaming xonadonlarida bo'ladigan shaxsiy marosimlarda, alhamdulillo,
sha’riy da’vat ishlarini juda ham chiroyli holatda, Qur’oni Karimga va
Hadislarga muvofiq holda olib bormoqdalar. Biz chaqirilmagan
“da’vatchi” xatti-harakatlarlami masjidlarda da’vat ishlarini olib
borishlariga
yo‘l
qo'ymasligimiz
kerak.
Bunga
0 ‘zbekiston
musulmonlari idorasi ulamolari tomonidan maxsus qarorlar ham
chiqarilgan. Bu qarorlar Jumhuriyatimizdagi barcha Jome’ masjidlariga
tarqatilgan, ulaming ulamoi ikromlariga ana shunday chaqirilmagan,
chet mamlakatlardan, xorijdan kelgan yoki o‘zimizning oramizdan
chiqib, jam oat yig‘ilgan joylarda da’vat kishilarini olib boruvchilarga
yo‘l bermasligi tushuntirilgan. Ayrim “da’vatchi” erkaklar ta’siriga
ulaming ayollari, yaqinlari xam kirib, go‘yo ayollar orasida da’vat
ishlarini olib bormoqlikni ixtiyor etganlar. Endilikda bilib-bilmay da’vat
qilishlarga chek qo‘yilganini barcha tushunishi zarur.
0 ‘qituvchi bu so‘zlaming to‘la m a’nosini talabalarga tushuntirishi
lozim.
Savol: Namoyish etilgan ko'rsatuvlaming birida aybdorlardan biri
“jihod” e’lon qilganliklari, “jihod paytida erkak-ayol farqlanmay qatl
qilinishi” haqida gapirdi. Tinch aholiga nisbatan, hech qanday sababsiz,
jihod e’lon qilish mumkinmi? Bu haqda Qur’oni Karimda nimalar
deyilgan?
Javob: “Qur’oni Karim oyatlarida — deydi muftiy xazratlari, -
musulmonlar,
mo‘minlar toifalari,
guruhlari
o ‘rtasida
Biron-bir
kelishmovchiliklar, bir-biroviga nisbatan urush e’lon qiladigan bo‘lsalar,
ulami tezlik bilan ittifoqchilikka, murosaga keltirmoq lozim. Agar ikki
toifadagi mo‘min- musulmonlar bir-birlari bilan urushsalar, tezlik bilan
ulaming o ‘rtalarini isloh qilinglar” degan Olloh taoloning amri bor.
Hozir tinchlik davrida, alhamdilulloh, endigina qizil imperiyaning
beadad asoratlaridan qutulgan bu mustaqil jumhuriyatimizda hamda o‘z
yo‘lini topib olib, tinch hayot kechirayotgan musulmonlaming ongini
zaharlab, ularni jihoddek noto'g'ri yo ‘llarga boshlashlik - juda katta
gunoh. Tinch aholiga nisbatan mana shunday ishlarni qo‘llashlikni
shariatimiz mutlaqo quvvatlamaydi, tan olmaydi. Sizni ishontirib
117
aytamanki, bu man qilingan ishlardan. Olloh taolo Qur’ondagi oyatlarida
siz bilan biz, ya’ni mo‘min - musulmonlarga: “Ey, iymon keltirgan ahli
mo‘minlar! Sizlaming barchalaringiz yoppasiga tinchlik harakatiga
kirishinglar. Shaytonning yo'liga ergashmanglar”, - deb amr qilgan. Va
shu bilan birga ikkinchi oyati karimada ham yaxshilik yo'Uarida, taqvo
yoMlarida bir-biringizga yordamlashinglar, ko'maklashinglar. Ammo
gunoh boMadigan, o ‘rtalaringizda bir adovat paydo qiladigan ishlarda
aslo bir-birovingizga yordam bermanglar. Ollohdan qo‘rqinglar, deb
da’vat qilingan.
Bir guruh vahhobiylik mansub bo‘lgan insonlar o^zlari avval shariat
ahkomlaridan yetarli xabardor boMmaganligi, shu bilan birga порок
yo‘lga qadam qo‘yganligi uchun o'zining atrofidagi m o‘min -
musulmonlarga nisbatan zarar etkazib, ulami ham o ‘zlari yurgan yoMga
boshlashga intilishlarini, albatta, barcha mo'min-musulmonlar qoralaydi.
0 ‘atto Qur’oni Karimda: "Dinga birovni zo'ravonlik bilan majburiy
holatda kiritishga huquq yo‘q” degan oyati karima bor. Vahhobiy
oqimiga mansub boMgan insonlaming ..mo‘min-musulmonlar orasiga
nifoq solib, tinchini
buzayotganligini
eshitib,
biz, 0 ‘zbekiston
musulmonlari
diniy
idorasi
ulamolari
va,
shu
bilan
birga,
0 ‘zbekistondagi
barcha
m o‘min-musulmonlar
bundan
nihoyatda
afsuslandik. Ana shu razil holatda ish olib borayotganlarning jazosini
Ollohning o‘zi bersin”.
Do'stlaringiz bilan baham: |
