М. Г. Давлетш ин, Ш. Д устм ухам едова, М. М авлонов, С. Т уйчиева, М. Д ж ум абаева



Download 5,06 Mb.
Pdf ko'rish
bet31/93
Sana02.07.2022
Hajmi5,06 Mb.
#730775
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   93
Bog'liq
Ёш ва педогогик психология

К атталар билан 
эм о ц и о н а л м уносаб ат ш у 
ёш даги 
болаларнинг 
асосий 
етякчи 
ф аолияти 
булиб, 
б о л а 
психик: 
тараккиётннинг асоси булиб хисобланади. 
Катталарнииг доимий равишда бола 
билан бирга булиш ларига унга уз диккатларини каратиш ларига одатланиш и, 
унинг уйинчокларга нисбатан кизикиш ининг сусайишига олиб келиши мумкин
32


Тарбиянинг тугри олиб борилиши боланинг катталар билан буладиган муомапа- 
муносабатини предметлар, уйинчокдар билан муносабатининг алмашинишига олиб 
келади. Катталар ёрдами билан бажариладиган барча хатти-харакатлари боланинг 
келгуси психик ривожи учун асос булади. Катталарнинг болага нисбатан эмоционал 
муносабати, уларнинг гапларига боланинг 
уз
диккатини каратиш и , жавоб 
кайтаришга харакат килиши, баъзи сузларни ёдида саклаб колиб, эмоция 
билдириш и, диккат, хотира, нутк ва бош ка билиш жараснларининг ривожланишнга 
замин булади Икки ойлик давридан бошлаб болада оддий рангларни ажратиш, 3-4 
ойлигидан бошлаб, эса предметларнинг шаклини ажратиш лаёкати юзага кела 
бошлайди.
Гудак бола 2 ойлик вактидан бошлаб, уз онасининг юзини ва овозини 
узгаларникидан ажрата бошлайди. 2-3 ойликдан бошлаб эса, онасининг табассуми ва 
кулгусига табассум ва турли харакатлар билан жавоб кайтаради.
3-4 ойлигидан бошлаб, болалар якинларига уз харакатлари билан куриш, 
эш итиш ёки гапириш ни хохлаётганлигини курсатадилар. 8 ойлигидан бошлаб эса, 
бола узгача мухит ва бегоналар кулига тушса, уз хавотирини йигиси оркали намоён 
этади. Бу хавотир 14-18 ойлигида аста-секинлик билан камая бошлайди.
2-3 ойлик болаларда юзага келадиган нарсаларни ушлай олиш харакатларининг 
шаклланиши уларда предметларнинг шакли ва хажмини идрок килишларини 
ривожланишига олиб келади. Бир ёшга етган болада атроф мухитни билишга 
кизикиши ва ривожланаётган билиш фаоллиги кузга ташланади.
3.2. И л к б о л а л и к д а в р и д а п си х и к т а р а к к и ё т
Илк 
болалик 
даври: 
Гудаклик 
давридан 
сунг 
ривожланишнинг 
янги 
боскичи 
илк 
болалик 
(1-3 
ёш) 
даври 
бошланади. 
Илк 
болалик 
даври 
бола 
хаётидаги 
энг 
ахамиятга 
молик, 
унинг 
келажакдаги 
психологик ривож ланиш ини белгилаб берувчи 
мухим 
давр 
хисобланади. Бу 
даврдаги ривожланишнинг асосини боланинг тугри юриши, мулокотга киришиши ва 
предметли фаолиятни эгаллаш хусусиятлари таш кил этади. Тикка ва тугри юра 
олиш имкони болани, доимий равиш да янги маълумотларни эгаллаш га замин 
булади. Бу ёшдаги болалар уз хатги— харакатлари билан жуда фаол ва катталар билан 
м улокотга киришншга интилувчан буладилар. 1-3 ёш даги бола ш аклланиш да 
психик ривож ланиш нинг ута ахамиятлилигини инобатга олган холда, айрим 
нсихологлар (Р.Заззо) инсон тугилганидан то етуклик давригача булган психик 
ривожланнш асосининг тахминан урталари, 3 ёшга тугри келади, деган мулохазани 
билдирадилар. Бу ёшдан бошлаб, болалар предметларни урганиш оламига кадам 
куядилар. У энди катталар билан нутк оркали муомала-муносабатда була олади ва 
содда ахлок 
коидаларига амал кила бои
1
лайдилар. Катталар билан буладиган 
мулокоти туфайли бола атроф хаёт хакида купрок маълумот олади. Нутк - бу 
ёш ларда нафакат мулокот, балки бола тафаккурининг ривожланиши ва узини-узи, 
шунингдек, билиш жараёнларини бошкариш воситаси булиб хам хизмат килади.

Download 5,06 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   93




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish