М. Ф. Хакимова н. Х. Лутфуллаева

 
Режа 
4.1. Ўқитиш методларини таълим бериш жараѐнидаги ўрни ва 
вазифаси. 
4.2. Ўқитиш методлари таснифланиши.
4.3. Фаол ўқитиш методлари ва уларнинг хусусиятлари.
4.4. Ўқитиш методларини танлаш.
 
 
4.1. Ўқитиш методларини таълим бериш жараѐнидаги ўрни ва вазифаси
Таълимнинг асосий мақсади - замонавий илмий билимларни эгаллаган, 
мустақил фикрлаш ва муаммоларни ечиш имкониятига эга бўлган маънавий 
жиҳатдан бой шахсларни шакллантиришдир. Жамият ривожланар экан, ҳаѐтий 
талабларнинг даражаси ҳам ортиб боради. Демак, илмий билимларнинг ҳажми 
кенгайиб, илмийлик даражаси чуқурлашиб борар экан, мантиқий фикрлаш ва 
муаммоларни тезда ҳал этишга бўлган талаб ҳам кучайиб боради. Бу фикрдан 
келиб чиққан ҳолда таълим тизими нафақат бугунги кун талабини балки 
келажак талабларини аниқлаган ва ҳисобга олган ҳолда иш олиб бориши керак 
деган хулосага келамиз. Чунки, бугунги кун талаблари келажакда жамиятнинг 
асосий ўзагига айланади. Демак, таълим тизими талабаларни бугунги кундаги 
ҳаѐтга эмас, балки келажакдаги ҳаѐтга тайѐрлаши лозим. Бу ҳам таълимнинг 
ўзига хос хусусиятларидан биридир.
Таълим
– махсус тайѐрланган кишилар раҳбарлигида ўтказиладиган, 
ўқувчиларни билим, кўникма ва малакалар билан қуроллантирадиган, 
қобилиятларини ўстирадиган, уларнинг дунѐқарашини таркиб топтирадиган 
жараѐндир.Таълим жараѐни ўқитувчи билан ўқувчиларнинг биргаликдаги 
фаолияти бўлиб, у икки тамонлама ҳарактерга эга. Ўқитувчининг фаолияти 
туфайли таълим пухта ўйлаб чиқилган мақсад, мазмун ва дастурлар асосида
олиб бориладиган жараѐнга айланиб, кутилган натижани беради. Таълим 
жараѐнининг мазмунини билим, кўникма ва малака ташкил қилади.
Таълим бериш усули
- 
белгиланган таълим бериш мақсадига эришиш 
бўйича таълим берувчи ва таълим олувчилар ўзаро фаолиятини тартибли 
ташкил этиш йўли ҳисобланади. Усулларнинг танлашни асосий қоидаси → 
турлича эмас таълим бериш мақсадига мос келиши. 
Усулларга қўйиладган асосий талаб → натижа берадиган, фақат 
биттасини қўллаш. 
Усулнинг асосий натижавийлигининг мезони → белгиланган вазифани ҳал 
этиш учун уни қўллашнинг мослиги ва тежамкорлиги. 

---

43 
Таълим технологиясини лойиҳалашда усулни онгли танлаш, уларни ҳар 
бирининг имкониятларини кўра билиш керак бўлади.