М. Ф. Хакимова н. Х. Лутфуллаева

 
2.2. Мутахассисларга касбий талаб - Касблар таснифлагичи:
моҳияти ва функциялари 
Таснифлагич ўрта махсус, касб-ҳунар таълими ўкув юртлари 
битирувчиларини иш билан таъминловчилар, ўрта махсус, касб-ҳунар 
таълимида Давлат таълим стандартлари ўқув режалари, дастурлари ва бошқа 
меъѐрий ҳужжатларни ишлаб чиқарувчилар таълим муассасалари раҳбарлари, 
республика ва маҳаллий бошқарув ташкилотлар мутахассислари, вазирликлар, 
муассасалар ва бошқа республикамиз хўжаликларини ривожлантиришда 
фаолият кўрсатаѐтган субъектлар учун мўлжаллангандир. Таснифлагич касб-
ҳунар коллежлари ва бошқа ташкилот ҳамда муассасаларнинг қайси 
вазирликка, қарашли эканлигидан ва мулкчилик шаклидан қатьий назар айнан 
қўлланилиши шарт. 
Таснифлагичда қуйидаги таърифлар қўлланилган: тайѐрлов йўналишлари; 
касблар ва ихтисосликларнинг умумдавлат таснифлагичи (ТИКИУТ); ўрта 
махсус, касб-ҳунар таълими ўқув муассасаларида кичик мутахассисларни 
тайѐрлаш бўйича тайѐрлов йўналишлари; касблар ва мутахассисликларнинг 
тизимлаштирилган рўйхати. 
Малака
мутахассиснинг касбий тайѐргарлик даражаси, ундаги маълум 
ишни бажариш учун зарур бўлган билим , иш-ҳаракат усулларининг аниқ, тез 
фурсатда, талаб даражасида бажарилишидир. У мутахассиснинг малакасини 
белгиловчи кўрсаткич бўлиб, у ҳақида тоифа ѐки дипломнинг мавжудлиги 
ҳисобланади. 
Кичик мутахассис 
таълим дастурини муваффаққиятли ўзлаштиришга, 
ўрта махсус, касб-ҳунар таълими муассасалари битирувчиларига бериладиган 
малака даражасидир: 
Кичик мутахассис: 
• 
назарий ва амалий билимлар мажмуасига касбий билим, кўникма ва 
малакаларга; 
• 
мазкур жамиятда ўзининг муваффаққиятли ҳаѐт даражасини 
таъминлайдиган умумий ва касбий маданият, ижтимоий аҳамиятли хусусиятлар 
ва шахсий фазилатларга эга бўлади. 
Ихтисослик
- бирорта касб доирасида маълум бир фаолият тури учун 
махсус тайѐргарлик ва иш тажрибалари билан эришилган зарурий билимлар, 
кўникма ва малакалар мажмуаси. 
 
Касблар таснифлагичининг мазмуни ва унинг вазифалари 

---

28 
ЎМКҲТ таълим муассасаларидаги тайѐрлов йўналишлари аниқ касбий 
фаолият соҳасида мутахассисларга касбий таълим бериш доирасидир. 
Мутахассислар касбий фаолиятининг аниқ соҳаси бўйича тайѐрлов 
йўналишлари номи меҳнат фаолиятининг мазмуни ва хусусияти орқали 
аниқланади