M e t r o L o g I y a V a s t a n d a r t L a s h t I r I s h

4.1-rasm. Ovalsimon shestemali 
shestemaga ham ta ’sir qiladi. 
schyotchiklaming prinsipial sxemasi.

---

I l l holatda chap shestem a yetaklovchi b o ‘lib, suyuqlikning 2- 
hajm ini chiqaradi. IV holatda o 'n g shestem a 3-hajm ni chiqarishni 
tam om laydi, chap shestem a esa 2-hajm ni schyotchikka kiritadi. V 
holatda 3-sig'im batam om chiqariladi, ikkala shestemani ham yarim 
aylanishi bajarilib, o 'n g shesterna yana yetaklovchi bo'lib qoladi. 
S hestem alar aylanishining ikkinchi yarm i yuqoridagidek o 'tad i. 
Suyuqlikning hajm i shestem alar aylanishiga mos.
O valsim on sh e ste m a li suyuqlik schyo tch ik lari 0,8 . . .36 
m 3/s o a t diapazondagi o 'lch ash lam i ta ’m inlaydi. Shatrli o 'lch ash
diam etrlari 1 5 . .. 80 m m , asbobning xatosi ish bosimi 1,57 M Pa 
(16 kgk/sm 2). Schyotchik ish jaray o n id a bosim ning y o 'qotilishi 
tax m inan 0,02 M P a (0,2 kgk/sm 2) .
G azsim on m oddalar m iqdorini o 'lch ash uchu n diafragmali, 
rotatsion va barabnli schyotchiklar keng qo'llaniladi. 4 .2-rasm da 
Г К Ф tipidagi diafragmali schyotchik sxemasi ko'rsatilgan.
D iafragm a 
1
bilan b o 'lin g an schyotchikning ikki kam erasi (I 
va II) m a ’lum sikl bo 'y icha gazga to 'lib va b o'shab turadi.
Bu kam eralar richag 
6
orqali klapanlar 3—4 bilan bog'langan 
b o 'lib , yuqorigi k lapanlar berkilganda gaz I kam eraga, pastki 
klapanlar berkilganda II kam eraga o'tadi. G az I kam eraga kirganda 
uning bosim kuchi diafragm ani o 'n g tom oniga suradi, II kam era 
toraya boshlaydi va undagi gaz m iqdori bir porsiya bo'lib, teshik 
5
orqali sarfga o'tadi. D iafragm a o'ngga surilib m a’lum oraliqqa kel-
k a m e r a l a r d a n
te n g
4 .2 -r a s m . D ia fra g m a li sc h y o tc h ik sx e m a si.
66
/" jf ^
\ \
chapga surib, I kam e-
\ \
r a d a g i g a z n i te s h i k
, 
11 
oraliqqa surilganda richag
/ /
6
endi yuqoridagi kla-
\
/ /
p an lam i yopadi, gaz I
\ V - - X /
k a m e r a g a y i g 'i l a d i .
S h u n d a y
q ilib ,
ganda, richag 
6
pastki 
? 
r v < k la p a n la rn i b e rk ita d i. 
f
^
f f " E n d i gaz II kam eraga 
j; 
yig'iladi va diafragm ani
/
\ 4 
1 
-1 
T 1

---

miqdordagi gaz porsiyalari m a’lum sikl bo'yicha sarfga chiqib turadi. 
R ichagning h a r b ir sikldagi harakati schyotchik 7 siferblatining 
shkalasida hisoblanib turadi.
R o ta ts io n s c h y o tc h ik k o 'p m iq d o r d a g i g az h a j m in i 
o 'lc h a s h g a m o 'lja lla n g a n . B u a s b o b d a o 'lc h o v