M e t r o L o g I y a V a s t a n d a r t L a s h t I r I s h

qaruvning qandaydir bir kichik qismi deb qaralsa, standartlar
shu boshqaruv sistemasining richaglari vazifasini bajarishi mum­
kin.
5.3. Standartlashtirish prinsiplari
Standartlashtirishning asosiy prinsipi bu joriy etilgan, ishlab
chiqilgan standartlami qo'llash majburiyligi, standartlashtirish
ishlarini rejalashtirishni perspektivligi, dinamikligi, effektivligi bilan
xarakterlanadi. Standartlashtirish qonunlariga rioya qilmaslik bu
jinoyat hisoblanadi. Standartlash va texnik shartlar talablariga amal
qilmaslik intizomiy, moddiy va jinoiy jazolar bilan jazolanadi.
Agar amaldor shaxslar standartlash talablarini bajarmasalar,
ishlab chiqarishga tatbiq etmasalar yoki o'z vaqtida amal qilmasalar
ularga ogohlantirish, xayfsan berish, kam ish haqi beriladigan
vazifalarga tushurib qo'yish yoki vazifasidan chetlashtirish singari
jazo choralari qo'llaniladi.
Moddiy jazo choralari korxona, tashkilot va muassasaga real
zarar keltirilgan holdagina qo'llaniladi. Masalan, o'z mehnat
faoliyatini bajarayotgan ishchi-xizmatchilarga keltirilgan zarar
98

---

miqdorini qoplaydigan darajada moddiy jazo choralari qo'llaniladi,
qachonki ular korxona yoki tashkilotlarga zarar etkazsalar. Ikki
yoki undan ko'p marotaba past sifatli mahsulot ishlab chiqarilsa,
ya’ni ishlab chiqarilgan mahsulot davlat standartiga yoki texnik
shartlarga to'g'ri kelmasa, amaldor shaxslar (direktor, bosh
muxandis, texnik nazorat bo'limi boshlig'i va shu vazifani bajaruvchi
shaxslar) 3 yil muddatgacha ozodlikdan mahrum qilinadilar yoki
axloq tuzatish ishlariga bir yil muddatga jalb qilinadilar, yoki
vazifalaridan chetlashtiriladilar. Xuddi shunday, yaroqsiz mahsulot