M e t r o L o g I y a V a s t a n d a r t L a s h t I r I s h

biridan farq qiluvchi detallar va uzellarga qo'llaniladi.
Ichki tipli unifikatsiya bir xil funksional hususiyatli asosiy
parametlar soni bir-biriga yaqin, lekin konstruktorlik jihatidan turli-
cha bajarilgan mahsulotlarga qo'llaniladi. Tiplararo unifikatsiya
turli yo'nalishdagi mahsulotlarga qo'llaniladi, ulaming konstruk-
93

---

siyalari ham turlicha bo'ladi. Misol uchun randalovchi, frezalovchi,
shlifovkalovchi stanoklar unifikatsiyasi shular jumlasidandir.
Unifikatsiya uch xil darajada olib boriladi, zavodda, ishlab
chiqarishda va oraliq sharoitda. Unifikatsiya darajasi ko'rsatgichlar
sistemasi degan kattalik bilan xarakterlanadi, bu sistemalardan
asosiysi qo'llanilish koeffitsiyenti degan koeffitsiyent bilan
xarakterlanadi. Bu koeffitsiyent tip o'lchamlari foizlar orqali
quyidagicha hisoblanadi.
K - H Z l k . I
o o
n
bu yerda 
n —
mahsulot tip o'lchamlari umumiy soni, 
no
—
original tip o'lchamlar soni.
Agregatlashtirish deganda mashina va mexanizmlar priborlarini
turli xil standartlarga mos ishlab chiqarilgan uzellardan iboratligini
e ’tiborga olgan holda ishlab chiqarish va ekspluatatsiya qilish
tushuniladi. Agregatlashtirish mashina mexanizimlarini ayrim uzel
va detallarini qo'llashni, ulardan foydalanish imkoniyatlarini
yaratadi. Qurilmalami agregatlashtirish konstruktiv xususiyatga ega
bo'lib u agregat va uzellarni ishlab chiqarishdagi standartlarga mos
mahsulotlar yaratishda o'zaro almashtirish, kerak bo'lsa qayta
ishlash, sanoatda ishlab chiqarishni ma’lum miqdorda o'zgartirish
iirikoniyatlarini beradi. Mashinasozlikda asosan agregatlash usuli