M. DÁWletov, A. DÁWletov, Z. IsMAylova, A. DÁWletova

§16. Shárt dánekerleri
Eger, eger de
kómekshi sózleri shárt dánekerleri dep 
ataladı.
Shárt dánekerleri jay gáplerdi óz ara shárt mánisinde 
baylanıstıradı.
Shárt dánekerleri kóbinese qospa gáptiń quramında 
birinshi jay gáptiń basında keledi. M ı s a l ı :
Eger
res-
publikamızǵa joqarıdan samolyottan qarasań, onıń kópshi-
lik bólegi jasıl toǵaylar menen qorshalǵan bolıp shıǵadı. 
(«E.Q.»)
Eger
kózińdi uwqalap, dize búkseń, turǵan jerińde 
qolıńdı suwıq aladı. 
(Ó. X.)
66-shınıǵıw
. 
Oqıń. Gáplerdiń shárt dánekeri arqalı baylanısıw 
mánilerin túsindiriń.
1. Eger Aytmurat darǵa bolmaǵanda, meni de bul jaqqa 
kirgizbeytuǵın edi. 
(K. M.)
2. Eger de sen meni dos biletuǵın 
bolsań, men saǵan jáne bir keńes bereyin. 
(G. I.)
3. Eger 
kimde-kim maǵan dus kelgen oqıwshı bola beredi dep oylasa, 
ol qátelesedi. 
(Sh. A.)
4. Eger onda qayır-saqawat, hújdan de-
gen bolǵanda, saǵan onıń bir arbasın bermes pe edi. 
(K. M.)
67-shınıǵıw.
Kóshirip jazıń. Shárt dánekerleriniń qanday 
gáplerdiń quramında qollanılıp kelgenin anıqlań. Baylanıstırıp kelgen 
jay gáplerdiń bayanlawıshlarınıń astın sızıń.

---

38
1. Eger Hámiyda da ózindey islegende, qanday jaqsı bolar 
edi. 2. Eger ushpaǵa qanatı bolsa, Aqbulaq betke házir barıp 
qaytıwǵa tayın. 3. Eger boran kem-kem údey berse, mómin 
qoy biysharalar ne qıladı. 4. Eger Shelpekliniń átirapına tastay 
qarańǵı túnde kelseńiz, kóz aldımızda ushı-qıyırı joq aq 
saǵım oynaydı. 
(Ó. X.)
68-shınıǵıw.
Sebebi, óytkeni, sonlıqtan, sonıń nátiyjesinde, 
eger, eger de
dánekerlerin keltirip, olardıń hárbirine yadıńızdan 
bir gápten tawıp jazıń hám olardıń baylanıstırıwshılıq mánilerin 
túsindiriń.