M. A. Yusupova San’atshunoslik iti direktori, Arxitektura doktori

Rus klassitsizm
m e ’m orchiligi ravnaqi 
buyuk rus 
m e’m orlari V.Bajenov 
(1 7 3 7 -1 7 9 9 -y il), 
M .
Kazakov 
(1738— 1812-13-yil), 
I.Stasov 
(1 7 4 5 -1 8 0 8 - 
УЧ) ijodlari 
bilan bog'liq, ular antik m e ’m orchiligining klassik negizlarini
Va ms 
m e’morchilik an’analari 
rivojini qayta 
ishlab chiqib, 
uyg‘unlashtirishga 
Wilar edilar. U lkan loyihalarning m uallifi (Peterburgdagi tosh oroldagi
^ekaterina III 
saroyi, 
Moskva 
Kremlining qayta qurilishi, 
Moskva 
yaqinidagi
arisino 
Saroy majmuasi) 
V .Bajenov M oskvaning eng 
z o ‘r m e ’m orchilik
y°dgorliklaridan 
biri b o ‘lgan Pashkov uyini qurdi (4 1 -rasm ).
57

---

M oskvada 70-yillardan yangi uslubdagi uylar qurilishi boshlandi. 
Uni 
kom pozitsion yaxlitlik, tektonikali aniqlik, masshtablilik, hovlilarda 
q o ‘rg‘on 
turdagi uylam ing erkin joylanishi, hasham atligi, shakllam ing 
xilm a-xilligi 
va m e’rnorchilik xarakteriga hayotga ishonch bag'ishlaydigan, tarzlar va 
tarxlar 
sim m etriyasi, xonalarda ritm ik takrorlanuvchi anfiladalar qurilishi bilan 
farq 
qiladigan, asosiy m ehm onxona kom pozitsion markazi — zal — ajratadi.
K lassitsizm q o ‘rg‘onlariga fligellar bilan o ‘ralgan asosiy uyning 
o ‘qli 
kom pozitsiyasi, uyning to m o rq asid a hovuzga yetaklaydigan bog' 
xos. 
G eom etrik rejalashtirilgan XVII asr bog‘lari o 'm ig a X V III asr 
manzarali 
bog‘lari kirib keldi, bunga Peterburg yaqinidagi Pavlovskiy bog‘i 
misol 
b o ‘la oladi.
M oskva yaqinidagi Sarisino q o ‘rg‘onida, Bajenov loyihasi bo'yicha opera 
uyi, kavalerlar korpusi, k o 'p rik lar va darvozalar tiklangan edi. 
Kazakov 
rahbarligida K atta Saroy (1786—1793) qurildi, unda XVI asrda rus 
m e ’mor­
chiligi m avzulari q o ‘llanilgan, 1788-yilda m anzarali bog‘ barpo etilgan.
XVIII 
asrning ikkinchi yarmida Moskva qurilishi Kazakov nom i