М а р к е т и н г асосий маркетинг тушунчалари ва замонавий сўзларининг қисқача изоҳли луғати

Ассортиментни бошқариш (product line management) - бу корхонани бозорда рўй бераётган ўзгаришларни ҳамда стратегик мақсадларини ҳисобга олган ҳолда ассортиментни ривожлантиришни режалаштириш, ташкил этиш,иназорат қилиш ва тартибга солишдир.
Ассортиментни кенглиги (product line breadth) - бу бозорга таклиф этилаётган, маълум бир сондаги турли маҳсулот ленияларидир (товар категориялари).
AIDA модели (AIDA models) - бу инглизча сўзларнинг аббревиатурасидир (Attention - диққат, Interest - қизиқиш, Desire – хоҳиш, истак, Action - харакат). Мазкур реклама мурожаати модели 1986 йилда АҚШ маркетологи Э.Левис томонидан таклиф этилган, АИДА модели муаллифининг таъкидлашича, хабари йўқ ёки маълумотга эга бўлмаган истеъмолчига, реклама бўйича хабардор бўлиш, қизиқиш, хоҳлаш ва харакат (сотиб олиш) кетма-кетлиги бўйича таъсир этади.
ABC - таҳлил (ABC - analysis) - бу товар гуруҳлари ва бошқа таҳлилий ўлчовларни, келгусида энг истиқболли (фойдали) харидорларни, товарларни, ассортиментни ва мижозларни маълум бир алоҳида белгиларга асосан ажратиш (бўлиш) мақсадидаги стратегик мижозларни аниқлаш бўйича қўлланиладиган сотув таҳлилидир. Масалан, ABC - таҳлили ёрдамида корхона мижозларини куйидаги белгилар асосида уч гуруҳга бўлиши мумкин:

• 
  А гуруҳи - корхонанинг 75% товарлари сотуви тўғри келадиган мижозлари.
  
• 
  B гуруҳи - корхонанинг 20% товарлари сотуви тўғри келадиган мижозлари.
  
• 
  С гурухи - корхонанинг 5% товарлари сотуви тўғри келадиган мижозлари.
  

Таҳлилий белгилардан (худуд, товар, гуруҳи, таминотчи маркаси, тўлов шартлари ва ҳакозолар ) фойдаланиш, бир шароитларга жавоб берадиган гурухларга ABC-таҳлилини ўтказиш ёрдам беради.
Б
Бенчмаркинг (benchmarking) – бу инглизча сўз «benchmark»дан олинган бўлиб, ўзбек тилига таржима қилинганда «назорат нуқтаси» ёки «таққослаш белгиси», деган маънони англатади. Бу атама 1972 йилда Кембридж стратегик режалаштириш институти ходимлари томонидан таклиф этилган. Уларнинг фикрича, корхона раҳбарияти рақобатбардошлик соҳасида самарали қарорларни қидириб топиши учун ўхшаш шароитларда юқори ютуқларга эришган илғор корхоналарнинг тажрибасини билиши лозим.
Бенчмаркингнинг асосий тамойили – «илғорликдан янада илғорликка».
Бенчмаркинг – қуйидаги фаолиятни ўз ичига олади:
– тақдимот асосида, бошқа корхоналар яхши амалга оширадиган томонларини аниқлаш;
– бошқа корхоналар яхши амалга оширадиган томонларни ўрганиш;
– илғор корхоналарнинг ишлаш услубларини ўз фаолиятида қўллаш ва янада такомиллаштириш.
Бенчмаркингни қўллаётган корхона қуйидаги саволларга жавоб олиши зарур.
Қайси фирма шу соҳада илғор ҳисобланади?
Қандай сабабларга кўра бизнинг фирмамиз илғор ҳисобланмайди?
Бизнинг фирмамиз илғорликка эришиш учун нималарни ўзлаштириши зарур?
Илғор фирма эришган ютуқларга эришиш учун қандай стратегияларни амалиётга татбиқ этиши зарур?
Бенчмаркингни маркетинг тадқиқотларининг алоҳида йўналиши сифатида кўриш зарур.