М а р к е т и н г асосий маркетинг тушунчалари ва замонавий сўзларининг қисқача изоҳли луғати

БКГ матрицаси (Boston Consulting Group matrix. BCG matrix) – Бостон Консалтинг Гуруҳи ёки 1960 йиллардаги компания маҳсулотининг портфель таҳлили “ бозор улуши- бозорнинг ўсиши” матрицаси. Компания маҳсулотини шартли равишда қуйидагиларга ажратилади: “саволлар белгилари” (Question marks) – маҳсулотларнинг бошланғич ҳаёт даври; “юлдузлар” (Stars) – ўсиш даврида турган маҳсулотлар; “соғин сигирлар” (Cash cows) – булар етилган, пишган даврга етган маҳсулотлар бўлиб, улар бозорнинг катта улушига эга ва юқори фойда олишни таъминлайди; “чўлоқ ўрдаклар (итлар)” (Dogs) – талабни пасайиб бориш даврида турган маҳсулотлар.
Бозор етакчиси (лидери) (market leader) – бу максимал бозор улушига (ҳиссига) эга бўлган ёки бозордаги бизнеснинг стратегик муҳим йуналишларида етакчи позицияни эгаллаган корхонадир. Бу,энг паст харажатлар ва узоқ муддатли энг юқори фойда олиш ҳисобига таъминланади. Бу эса, корхонанинг товар ва хизматлари нархларини максимал равишда пасайтиришига олиб келади, шунингдек , истеъмолчиларини ҳурматига сазовор бўлишига эришади (ижобий имидж шаклланади).
Бозор (market) – бу маркетингда у ёки бу товарлар ва хизматларга бўлган талабни кўрсатувчи харидорлар (истеъмолчилар)нинг гуруҳи тушунилади. Бозор қуйидагиларга бўлинади: товар бозорлари B2C ва B2B, хизматлар бозори, ҳудудлар, мамлакатлар ва бошқа бозорлар.
Бозор сегменти (market segment) – бу корхона (фирма) томонидан таклиф этилаётган товарларга ёки маркетинг чора-тадбирларига бир ҳил турдаги реакция (таъсирланиш) билан характерланадиган истеъмолчилар йиғиндисидир. Муваффақиятли сегментация натижасида аниқланадиган бозор сегментлари қуйидагича бўлиши керак: 1) аниқ, яъни эҳтиёжнинг ва талаб тавсифномасининг аниқ тўпламига эга бўлмоқ, шунингдек, маркетинг чора-тадбирларига ўхшаш тарзда ўз муносабатини билдирмоқ: 2) ушбу сегментнинг маркетинг чора-тадбирларига бўлган харажатларни оқлаш учун, мазкур сегмент катта ҳажмда бўлиши керак; 3) самарали маркетинг фаолиятидан енгил фойдаланиш; 4) сон жиҳатидан ўлчовли бўлиши; 5) узоқ вақт давомида фойдаланилиши керак.