M. A. Hamrayev d. A. Muhamedova d. X. Shodmonqulova

Leksemaning ifoda (tashqi) tomoni deganda quyidagilar nazarda tutiladi:

1. 
   Leksema tarkibidagi tovushlar: maktab- leksemasi m, a, k, t, a, b tovushlaridan iborat.
   
2. 
   Leksema tarkibidagi harflar: maktab- leksemasi m, a, k, t, a, b harflaridan iborat.
   

²¹ H.A.Jamolxonov. Hozirgi o`zbek adabiy tili. 2-qism. –T., 2004, 3-4-betlar.
<sup>22</sup> Ne`matov H. Rasulov R. O`zbek tili system leksikologiyasi asoslari. T., “O`qituvchi”, 1995, 37-bet
²³Yozuvda leksemalardan keyin chiziqcha qo`yishni prof. Sh. Rahmatullayev taklif qilgan: Sh. Rahmatullayev.
Hozirgi adabiy o`zbek tili. T., 2006, 22-bet.

3. 
   Leksema tarkibidagi bo`g`inlar: maktab- leksemasi mak-tab kabi ikki bo`g`indan iborat.
   
4. 
   Leksema tarkibidagi ma`lum bir unli tovushga tushadigan urg`u: makt b.
   

Xulosa shuki, leksemaning inson sezgi a`zolari yordamida sezish mumkin bo`lgan tomonlari uning ifoda (moddiy) tomoni deb yuritiladi. Ilmiy adabiyotlarda bu nomema deb ham yuritiladi.²⁴
Leksemaning mazmun (ichki) tomoni deganda quyidagilar nazarda tutiladi:

1. 
   Leksema ifodalagan lug`aviy ma`no, ya`ni leksemaning borliqdagi shaxs (odam), narsa (kitob), belgi (yomon), rang (yashil), hajm (katta), miqdor (olti), harakat (yugur) kabi tushunchalarni nomlashi.
   
2. 
   Leksema orqali ifodalangan uslubiy belgi: ona (uslubiy betaraf), volida (uslubiy xoslangan).
   
3. 
   Leksema orqali ifodalangan hissiy-ta`siriy bo`yoq: chehra (ijobiy bo`yoq), bashara
   

(salbiy bo`yoq).
Ba`zi ilmiy adabiyotlarda lug`aviy ma`no denonotativ ma`no<sup>25</sup>, uslubiy belgi va hissiy- ta`siriy bo`yoqlar esa birgalikda konnotativ ma`no²⁶ ham deyiladi.