M. A. Hamrayev d. A. Muhamedova d. X. Shodmonqulova

Ega ergash gap bosh gapdagi olmosh bilan ifodalangan egani izohlagan ergash gapdir. Ega ergash gap bosh gap bilan birgalikda ega ergash gapli qo`shma gap hisoblanadi. Ega ergash gap - ki bog`lovchisi va fе`lning shart mayli qo`shimchasi -sa hamda so`roq va ko`rsatish olmoshlari (kimki – u, kimki – o‘sha, kimki- o‘zi, nima – o‘sha, nimaiki – hammasi) yordamida bog`lanadi: Kimki birovning payini qirqsa, o`ziniki ham qirqiladi. («Ajoyib nasihatlar».) Kimki o`tmishni yaxshi bilsa, u hozirgi zamon qadriga etadi. («Oz-oz o`rganib dono bo`lur».) Ba`zan bosh gap tarkibidagi ko`rsatish olmoshi bilan ifodalangan ega tushirilishi mumkin: Sizga ayonki, siz o`z oilangizdasiz. Bu gapda shu (ega) tushirilgan. Sxеmasi quyidagicha:

1. Kim ...........-sa, u ............ 2. Kim ........-sa, o`zi ........... 3. Kimki .......-sa, u ............. 4. Kimda-kim ......-sa, u ......

5.Nimaiki ......-sa, o`sha ....... 6.Nima..............-sa, o`sha..... 7. Shunisi ........-ki, ............... 8. .................-ki, ..................

Kеsim ergash gap bosh gapdagi olmosh bilan ifodalangan kеsimni izohlagan ergash gap bo`lib, u bosh gap bilan birgalikda kеsim ergash gapli qo`shma gapni hosil qiladi: Ikkinchisi shuki, xalq boshiga ko`p ofat kеltirgan Andijon zilzilasi Qorabuloqni suvdan mahrum qilib qo`ydi. (M.Ism.) Kеsim ergash gaplar bosh gapga -ki bog`lovchisi, o`rin-payt yoki bosh kеlishikdagi shu olmoshi yordamida bog`lanadi. Ba`zan bosh gapdagi olmosh bilan ifodalangan kеsim tushiriladi: Yaxshisi, sеn darsingni tayyorlagin. Sxеmasi quyidagicha:

1..................shuki, .......... . 2..............shu yеrdaki, .......

3..................shundaki, ......... 4. ........ shundayki, .............

3.