М. Қ. Пардаев, Ш. С. Олтаев, Х. А. Улашев

Мавзу бўйича хулосалар. 
Модель иқтисодий прогнозлашнинг, тадқиқот қилинаѐтган жараѐнларни илмий 
жиҳатдан билиш дастаклардан бири ҳисобланади.
Иқтисодий-ижтимоий жараѐнлар ривожланишининг қонуниятларини ўрганиш 
воситаси иқтисодий-математик модели ҳисобланади. Иқтисодий-математик модели ўз 
моҳиятига кўра иқтисодий тизимни ҳосил қилувчи элементларининг асосий ўзаро 
алоқасини изоҳлаб берувчи расмийлашган нисбатлар тизимини ифодалайди. 
Эконометрик моделларнинг ўзгарувчан кўрсаткичлари экзоген (ташқи) ва эндоген 
(ички) моделларга бўлинади 
Тармоқлараро моделлар мажмуаси йириклашган динамик ва кенгайтирилган табиий-
қийматли моделларни ўзи ичига олади. 
Иқтисодий-математик модели масалан қуйидагича ифодаланилиши мумкин 
. Бу модел мисол тариқасида у ѐки бу буюмни тайѐрлаш учун талаб қилинадиган 
материалларга бўлган прогноз талабларини аниқлашда қўлланилиши мумкин. 
Тармоқлараро баланс моделлари иқтисодиѐтни ва унинг тармоқларини 
прогнозлаш алоқаларини таъминлаш, уларни миқдорий боғлиқлигини 
таъминлаш, иқтисодий таҳлил қилиш ва шулар асосида прогнозлаштириш 
ҳамда режалаштириш учун асосий воситалардан бўлиб ҳисоб 
Мавзу бўйича тестлар 
1. “Модел” сўзи қандай маънони англатади? 
А) олдиндан айтиш; 
Б) *намуна; 
В) қўшин тортиш; 
Г) тўғри жавоб йўқ 
 
2
. 
Иқтисодий ўсиш моделларининг мақсади – бу … 
А) *ишлаб чиқариш динамикаси ва ҳажми ўртасидаги алоқаларни 
ўрганишдан иборат; 
Б) бозор ва маҳсулот етказиб берувчилар ўртасидаги алоқаларни ўрнатишдан 
иборат; 
В) асосий ва айланма маблағларнинг мутаносиблиги; 
Г) тўғри жавоб йўқ. 
3. Иқтисодий ўсиш моделларини 2 та йирик қайси гуруҳларга бўлиш 
мумкин 

---

181 
А) неоклассик ва либералистик 
Б) либералистик ва неолибералистик 
В) *неокейнсча ва неоклассик 
Г) неокейнсча ва либералистик