М. Қ. Пардаев, Ш. С. Олтаев, Х. А. Улашев

Таянч сўз ва иборалар
Пул кредит секторининг таркиби. Пул воситаларининг окими. Таҳлилий 
ҳисобот. Молиявий ташкилотлар. Давлатнинг тулов воситаларини яратувчи 
молиявий муассасалар. Пул яратмайдиган молиявий муассасалар. Пул-
кредит назорат килувчи ва пул депозит банклари. Захира пуллари. Хорижий 
валюта захиралари таҳлили. Пул массаси, давлат секторининг иқтисодий 
таҳлили. Шахсий сектор. Пул депозит банки. Пул кредит масаласи. 
Молиявий агрегатлар. Пул массаси миқдори таҳлили. Пул-кредит 
пассивларини текшириш. Активлар. Умумий ташки сальдо. Реал окимлар. 
Молиявий окимлар. Банк тизими активлари. Хорижий валюта депозитлари. 
Пул агрегатлари таҳлили. 
 
Хулосалар 
Банк тизими Марказий банк ва тижорат банкларини ўз ичига олади. 
Ўзбекистон Республикасида икки босқичли банк тизими шаклланган. 
Марказий баннинг бош мақсади миллий валютанинг барқарорлигини 
таъминлашдан иборат. 
Пул кредит сиѐсатини амалга оширишнинг пировард мақсадлари 
иқтисодий ўсиш, тўлиқ бандликни, баҳоларнинг ҳамда тўлов балансининг 
барқарорлигини таъминлашдан иборат. 
Пул-кредит сиѐсатини амалга оширишда фоиз ставкаси, мажбурий 
заҳиралаш нормаси ва очиқ бозордаги операциялар каби воситалардан 
фойдаланилади. 
Очиқ бозордаги операциялар пул-кредит сиѐсатининг энг прогрессив 
усули бўлиб, уни қўллаш кўлами ортиб боради. 
Ўзбекистон Республикасида мажбурий заҳиралаш нормаси ва қайта 
молиялаш ставкалари камайтириб борилаѐтганлиги, пул-кредит сиѐсатининг 
нисбатан юмшатилаѐтганлигидан далолат беради. Бу инфляция 
суръатларининг жиловланганлиги туфайли мумкин бўлди ва инвестициялар, 
ялпи талаб ҳажмига ижобий таъсир кўрсатади.
 
Назорат ва муҳокама учун саволлар 
1. Пул-кредит сиѐсатининг асосий мақсади ва вазифалари нималардан 
иборат? 
2.Очиқ бозордаги операцияларнинг пул таклифига таъсири механизмини 
тушунтириб беринг.
3. Қайта молиялаш ставкасининг ўзгартирилиши пул таклифига қандай 
таъсир этади? 
4. Мажбурий заҳиралаш нормаси қайси мақсадларда қўлланилади ва унинг 
пасайтирилиши оқибатлари қандай? 
5. Пул-кредит сиѐсатининг етказиш механизмини тушунтириб беринг. 
6. Юмшоқ ва қаттиқ пул кредит тсиѐсати тушунчаларига изоҳ беринг.

---

149 
7.Фискал ва пул-кредит сиѐсатини мувофиқлаштиришнинг муҳимлиги 
нималар билан изоҳланади?