Loyiha toshkent davlat yuridik universiteti

 
Xulosa. 
Sobiq  tuzum  davrida  ham  vakillik  organlarini  tashkil  qilishda  saylovlardan 
foydalanilib,  ularning  prinsipi  sifatida,  umumiy  teng,  to’g’ri,  yashirin  ovoz  berish 
prinsiplari  qonunlarida  belgilab  qo’yilgan  edi.  Aslida  ular  faqat  qog’ozda  bo’lib, 
saylovlar  yakka  partiya  hukumronligida  faqat  ularning  manfaati  uchun  o’tkazilar  va 
muqobilsiz  saylov  o’tkazilishi,  saylovning  eng  muhim  xususiyati  tanlash  huquqini 
yo’qqa chiqarar edi.  
                                                           
1
 “О’zbekistоnda  saylоv  prinsipi  va  saylоv  qоnunchiligini  yanada  demоratlahtirish  tartib  yo‘nalishlari”  mavzusida 
xalqarо kоnferensiya. Tоshkent. 2011-yil. 

---

51 
 
Sobiq  tuzumning  oxirgi  yillaridagi  demokratik  chiqishlar,  talablar  asosida 
saylov  qonunchiligiga,  jumladan,  O’zbekiston  saylov  qonunchiligiga  ham 
o’zgartirishlar  kiritilishiga  olib  keldi  va  natijada  muqobillik  asosida  o’tkazilgan 
saylovlar  tufayli  vakillik  organlariga  haqiqiy  ahvolni  anglagan,  sobiq  tuzumni 
illatlarini  ruyirost  aytadigan,  mustaqillikning  mamalakat  hayotida  ijobiy  rol 
o’ynashini anglagan kishilar deputat etib saylanib, ular mustaqillikka erishish uchun 
vakillik organlarida turib, katta ishlarni amalga oshirdilar. 
O’zbekiston  mustaqil  bo’lishi  natijasida  qonunchilikni,  jumladan,  saylov 
qonunchiligini  takomillashtirish,  unda  jahondagi  ilg’or  demokratik  mamlakatlar 
tajribasidan  foydalanish  imkoniyati  tug’ildi.  Amalga  oshirilgan  islohotlar  natijasida 
xalqaro  talablarga  javob  beradigan  qonunchilik  vujudga  keldi.  Islohotlarni  davom 
etishi  natijasida  O’zbekiston  Konstitusiyasiga  va  saylov  qonunchiligiga  saylovlarni 
tashkil etish va o’tkazish erkinliklarini ta’minlovchi normalar kiritildi. Saylov jamiyat 
rivojlanishini  ta’minlovchi  yoki  aksincha,  jamiyatda  qarama-qarshiliklar  paydo 
bo’lishini,  jamiyatni  bo’linib  ketishiga  sabab  bo’luvchi  omillardan  hisoblanishi 
hozirgi  kunda  isbotini  topgandir.  Uning  asosiy  vazifalari  fuqarolarning  davlat  va 
jamiyat  ishlarida  ishtirokini,  davlat  boshqaruvida  qatnashishini  ta’minlash  va  keng 
fuqarolar  ommasi  ishtirokida  demokratik  vakillik  organi  shakllanishini  ta’minlash 
hisoblanadi.  
Har  bir  saylovlarda  hokimiyat  organlarining  xalq  oldida  hisob  berishi 
ta’minlanadi. Jahon saylovlar o’tkazish tajribasida saylovlarning turli xil ko’rinishlari 
uchrab,  ularning  doirasi,  vazifasi  har  xil.  O’zbekiston  o’z  taraqqiyotiga  ijobiy  ta’sir 
qiluvchi, qulay va ko’pchilik manfaatiga mos keluvchi saylov turlaridan foydalanadi. 
Har qanday saylov emas, qonuniy, adolatli, haqiqiy saylovlargina demokratiya 
ifodasidir.  Shundagina  demokrtiya  haqiqiy  bo’ladi  va  saylovni  demokratiya 
bo’lishiga  ta’sir  qiladi.  O’zbekistondagi  demokratik  islohotlar  saylovlarni  ham 
demokratlashuviga, takomillashuviga olib kelmoqda. Har bir o’tkazilgan saylovlarda 
xalqaro kuzatuvchilar ishtirok etib mamalakatimizda saylovlarni saylov qonunchiligi 
talablariga  mos  o’tayotganligini  (bu  xalqaro  talablarga  ham  mos  degani)  e’tirof 
etmoqdalar. Bu esa O’zbekistondagi ahvolga to’g’ri baho berishga, O’zbekiston bilan 
xorijiy davlatlar va xalqaro tashkilotlar aloqalarini kengaytirishiga olib kelmoqda.