Logopedik ritmika

3.
 
LOGOPEDIK RITMIKADA USULLAR VA YO‘LLAR 
 
Logoritmik mashg‘ulotlarda korreksion ta’lim va tarbiyada ko‘rgazmali, 
og‘zaki va amaliy usullardan foydalaniladi. 
Ko‘rgazmali usullar
hissiy qabul qilish va harakatli his-tuyg‘uning 
yaqqolligini ta’minlaydi. Har bir usul vazifaning umumiyligi va uning yechimiga 
yagona yondoshuvni birlashtiruvchi turli-tuman yo‘llarning bir butun majmuiga ega. 
Harakat qiluvchi harakatlarga o‘rgatish jarayonida uslubiy yo‘llar harakatli 
materiallarni o‘zlashtirish darajasini, bolalar va kattalarning umumiy rivojlanishi, 
ularning jismoniy holati, yosh va tipologik xususiyatlarini hisobga olgan holda 
tanlanadi.
Shunday qilib, harakatga o‘rgatishda turlicha 
yo‘llardan
foydalaniladi: 
a) 
yaqqol-ko‘rish
– pedagog tomonidan harakat namunasi yoki uning alohida 
harakatli elementini ko‘rsatish, atrofdagi hayotiy namunalarga taqlid qilish, 
ko‘rgazmali qo‘llanmalar (kinofilmlar, fotografiyalar, teleko‘rsatuvlar, kartinalar va 
h.k.), borliqni yengishda ko‘rish orientiridan foydalanishni ko‘rsatish; 
b) 
taktil-muskul
– turlicha qo‘llanmalarga harakatli faoliyatni kiritish. 
Masalan, yurishda yo‘lga oyoqni baland ko‘tarish uchun to‘siq qo‘yiladi. “To‘siqqa 
tegib ketmaslik” yo‘riqnomasi patsient ongida xatolikka yo‘l qo‘yganida o‘zining 
suyak-muskulida his qilishiga bog‘lanadi. Agar to‘siqqa tegib ketsa patsientning o‘zi 
harakatlarining xato ekanini aniqlaydi. Taktil-muskul aniqliklari ham badanning 
alohida qismlaridagi holatni aniqlaydigan pedagogning bevosita yordamida yuzaga 
chiqadi, masalan, pedagog qo‘lini tegizish bilan qomatni to‘g‘rilaydi; 
v)
yaqqol-eshitish
– harakatni tovushlar orqali boshqarish. Eng yaxshi 
eshitish aniqligi instrumentli musiqa yoki qo‘shiq hisoblanadi. Harakatlarni 
boshqarish uchun xalq pichinglari, ikki-to‘rt qatorli shakldagi she’rlar, doira, 
qo‘ng‘iroqcha tovushi va h.k.