Ўлмасой опамнинг азиз хотирасига бағишлайман

Хотима
 

---

Яна баҳор келди. Яна далалар, яйловлар, сен қадам қўйган 
йўлаклару сўқмоқлар узра чаппар уриб нозланди.
Сен ҳам баҳор каби эмасмидинг, онам?
Йўқ, сен тупроқ каби эдинг. Бағридан анвойи чечакларни ўстириб 
юборган ва теваракни гўзаллигу латофатга буркаган, инсонлар учун 
турли меваларни етиштириб ғарқ пиширган, болаларинг ҳамда 
яқинларингнинг хоки пойига ясланиб, ўзини инсонлар учун харж 
айлаб юборган хоксор тупроқ!
Йўқ, сен сув каби эдинг-ку, онагинам? Умринг сувдай оқаркан, 
меҳринг, севгинг, бағрикенглигинг ила қалбларни яшиллантириб 
гулу чечаклар очтирган, жон томирларга ҳаёт мусаффолигини 
етказиб, ўзи ҳам бир дарёдай узоқ-узоқларга қайтмас бўлиб оқиб 
кетган…
Сен шамол каби эмасмидинг, она? Бошим узра ҳаётбахш эсиб, умр 
куртакларини очган, ҳаволарни алмаштириб, қанчадан-қанча 
гулларни яшнатган, унум келтирган ва шамоллар каби елиб-элиб 
ўтган…
Сен оташ ҳам эдинг, нуридийдам! Ҳароратинг бўлмаса эди, 
болангнинг бу жўшишлари, бу шиддати, бу ғурури қайдан ҳам 
келарди?
Қалбингнинг ичида нималарни сақлаганингнию нималарни олиб 
кетганингни мен билмасми эдим?
Изларинг қолган тупроқлардан кўзимдан ёшим оқиб бенаво кезар 
эканман, менинг шу кезишларим, кучу қувватим, шаъну шавкатим, 
бахту саодатим учун ўзингни қурбон қилиб юборганингни, 
қадрингга етолмаганимни ўйлаб изтиробларга чўммоқдаман.
Меҳнату заҳматлар аро қадоқ қўлларинг тафтига зорман, меҳр тўла 
бир қарашингни яна бир бор кўриш учун дунёларни сарфлаб 
юборишга ҳам тайёрман.
Уйимда юмушларга уриниб юришларингнинг ўзиёқ бир бебаҳо 
сарват экан-ку, хазинам менинг!
…Ахир, баҳор ҳам келди…
Сен қадаган гулу чечаклар яшнаган ҳовлида болаларим ўйнаб 
юришибди. Гоҳо ўйиндан тўхтаб, нарироқда ўз хаёлларига ғарқ 
бўлиб одимлаётган оталарига ҳайрон-ҳайрон боқмоқдалар.
Улар ҳали жуда кўп нарсаларни билишмайди. Вақт-соати келиб 

---

улғайганларида, мен ҳам сен кетган томонларга йўл олганимда… 
менинг ҳозирги аҳволимга тушсалар ҳам ажабмас… ахир, ўзинг 
айтар эдинг-ку, умр бир чархпалак дея?
Бироқ она уйининг ҳовлиси, дарахтлари, йўлаклари ва боғчалари 
аро кезиб юрган оталарини бу тарз эзгин қиёфада кўришларини 
истамайман. Кўзларининг олдида доимо чўнг, тоғ келбатли, 
мустаҳкам ва тадбирли Ота ўлароқ қолишни истайман.
…Кўзимнинг ёшини кафтимнинг орқаси билан артиб, 
истиқболимга чопиб келаётган болаларимга ҳам андуҳ, ҳам севинч 
ила жилмайиб юзланаман…
…худди бир маҳаллар ўзинг менга қараб, ёйилиб, беғубор 
жилмайганинг каби!
* * *
– Ариқча, оқяпсанми?
– Ҳа, оқяпман, эй Эгамнинг ўғли…