|
Choriyev Arip Mamarajabovichning
ish tajribasi asosida tuzildi
2020-yil
Ushbu ish tajribasi XTXQTUMOHMning 2020 yil iyundagi Ilmiy-Кengashida muhokama qilindi va № __-sonli qarori bilan chop etishga tavsiya etildi.
Tuzuvchi: A.M.Choriyev
|
– Jarqo`rg`on tuman XTB ga qarashli
26- umumiy o`rta ta`lim maktabining boshlang`ich sinf o`qituvchisi
|
|
|
Taqrizchi:
G.Normatova
|
- «Maktabgacha, boshlang`ich va maxsus ta`lim metodikalari» kafеdrasi katta o`qituvchisi.
|
|
|
Mas`ul kotib: Sh.Eshquvatov
|
– «Maktabgacha, boshlang`ich va maxsus ta`lim
metodikalari» kafеdrasi katta o`qituvchisi.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Nashrga tayyorlovchi:
|
B.Xurramov
|
SO`Z BOSHI
Umumiy o‘rta ta’limning boshlang‘ich sinflarda o‘qish fani o‘quvchilarni ongli, to‘g‘ri va ifodali o‘qishga o‘rgatish bilan birga ularda kitobxonlik va nutq madaniyatini hamda mustaqil fikrlash qobiliyati shakllantiradi. O‘quvchilarni har tomonlama rivojlantirishga xizmat qiladi.
Boshlang‘ich sinflarida o‘qish fanini o‘qitishning asosiy maqsadi:
milliy hamda jahon adabiyotining nodir namunalarini o‘qitish orqali o‘quvchilarning ma’naviy-axloqiy dunyosi, adabiy-estetik didini shakllantirish hamda ularda mustaqil fikrlash, obrazli tafakkurga oid bilim, ko‘nikma, malakalarni hosil qilish va rivojlantirish;
o‘quvchilarni badiiy adabiyotga qiziqtirish, asarlarni o‘rgatish jarayonida olam va inson tabiati, milliy hamda umuminsoniy qadriyatlar, shuningdek, kitobxonlik madaniyatini shakllantirish orqali o‘quvchilarning ma’naviyatini, dunyoqarashini kengaytirib, mustahkamlab borishdan iborat.
O‘qish (1-4-sinf) fanini o‘qitishning asosiy vazifasi:
o‘quvchilarning og‘zaki nutqi adabiy til me’yorlari asosida shakllanishi va rivojlanishini ta’minlash, nutqiy kompetensiyani o‘stirish;
yozma nutqda yuksak savodxonlik, adabiy til me’yorlariga rioya etish, uslubiy rang-baranglikdan foydalana olish ko‘nikma va malakalarini rivojlantirish hamda dastlab tanish, keyin notanish matn ifodali o‘qitilib, o‘quvchidagi ko‘nikma, malaka aniqlanadi. Shuningdek, miqdoriy ko‘rsatkich – o‘qish tezligi, ongli va ravon o‘qish, bir daqiqada nechta so‘z o‘qiy olishi ham belgilanadi.
Bolaning matn mazmunini to‘liq o‘qib olishi, qayta hikoyalashi, shuningdek, o‘zgalar nutqini eshitib, tushunib olishi maqsad qilinadi.
Mazkur dasturdan o‘rin olgan vatan mavzusidagi asarlar o‘quvchilarni mamlakatimizning ijtimoiy-siyosiy, madaniy-ma’rifiy hayoti va xalqimizning bunyodkorlik yo‘lidagi olib borayotgan ishlari bilan tanishtirishga yordam beradi.
Respublikamizda ta’lim va tarbiya sohasida amalga oshirilayotgan islohatlarning tub mohiyati bilimdon, aqlan rivojlangan, ongli, zamonaviy dunyoqarashga ega, jismonan sog‘lom, axloqon pok, erkin, ijodkor, tashkilotchi shaxslarni tarbiyalashdan iborat. Jamiyatni erkinlashtirish jarayoni bolaning qobiyaiyat va iqtidorini har jihatdan namoyon ztish uchun imkoniyat, shart- sharoitlar yaratibgina qolmasdan balki, undagi ruhiy, ma’naviy va tashkilotchilik salohiyatini to‘la namoyon bo‘lishini talab qiladi.
Har tomonlama etuk, sog‘lom, mustaqil fikrlovchi shaxslarni tarbiyalashda boshlang‘ich sinflarda beriladigan ta’lim va tarbiyaning roli beqiyosdir chunki, o‘quvchi oladigan bilimlari, ko‘nikma va malakalariga asos xuddi shu boshlang‘ich sinflarda qo‘yiladi.
“Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonun va “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi” yosh avlodni tarbiyalashning asosiy istiqbol va yo‘nalishlarini belgilab berdi.“Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”da ta’limni tubdan isloh qilishning asosiy yo‘nalishlari ko‘rsatib berildi. Unda “Ta’lim berishning ilg‘or pedagogik texnologiyalarini, zamonaviy o‘quv - uslubiy majmualarni yaratish va o‘quv-tarbiya jarayonini didaktik jihatdan ta’minlash” umumiy o‘rta ta’limning asosiy vazifalaridan biri sifatida belgilangan edi.
Bolaning ongi va tafakkuri endi shakllanib kelayotgan boshlang‘ich sinflarda o‘qituvchining mahorati, uning zamonaviy texnologiyalarni ta’lim jarayoniga mohirona tadbiq eta olishi, ta’limning yangi-yangi yo‘l va usullarini izlashi, ilg‘or pedagogik tajribalardan ijodiy foydalana olishi juda muhimdir. Shuning uchun o‘quv materialiga qiziqishni rivojlantirishning samarali vositalaridan biri - didaktik o‘yin hisoblanadi. Bilish jarayoni samarali bo‘lishi uchun o‘quvchilarning o‘quv mehnatiga qiziqarli, o‘yinli lahzalarni kiritish maqsadga muvofiqdir. O‘yin davomida o‘quvchilar o‘zlari sezmagan holda o‘quv-biluv faoliyatini bajarishadi. Shu bilan birga u o‘quvchilarning mashaqqatli o‘quv mehnatini iloji boricha qiziqarli qilish va shu asosda uni osonlashtirishda didaktik o‘yinlarning o‘rni beqiyos. SHuningdek, o‘yin – bu o‘quvchi organizmining extiyoji hisoblanadi. O‘yin o‘quvchilarni izlanish sharoitiga olib keladi, g‘alabaga erishishga qiziqishni uyg‘otadi, natijada, o‘quvchilar tezroq topqir bo‘lishga intilishadi, o‘yin qoidalariga rioya qilgan holda topshiriqlarni aniq bajaradilar.
So‘nggi paytlarda o‘quv dasturlar birmuncha o‘zgardi, unga yangi materiallar kiritildi. Lekin maktablarda ko‘pchilik o‘qituvchilar darslik bilangina cheklanib qolib, qo‘shimcha materiallardan foydalanmay yangi materiallarni o‘quvchilarga etkaza olmaydilar. O‘yinlarda, ayniqsa jamoaviy o‘yinlarda, o‘quvchining axloqiy sifatlari ham shakllanadi. O‘yin davomida o‘quvchilar o‘rtoqlariga yordam berishni, boshqalarning fikrlari va qiziqishlari bilan hisoblashishni, o‘z xoxishlarini jilovlashni o‘rganishadi. O‘quvchilarda mas’uliyatlilik, jamoaviylik hislari rivojlanadi, tartiblilik, iroda, xarakter tarbiyalanadi.
Darsga o‘yin va o‘yinli lahzalarni kiritish o‘qitish jarayonini qiziqarli va maroqli qiladi, o‘quvchilarda g‘ayratli ishchan kayfiyatni yaratadi, o‘quv materialini o‘zlashtirishidagi qiyinchiliklarni bartaraf etishni engillashtiradi. Uu yoki buaqliy masala echiladigan turli o‘yinli xarakatlar o‘quvchilarning fanga, atrofdagi olamni bilishga qiziqishlarini kuchaytiradi. O‘qish darslarida aqliy mehnatning ko‘payishi o‘quvchilarning o‘rganilayotgan materialga qiziqishini, dars mobaynida ularning faolligini qanday qilib qo‘llab - quvvatlash mumkin degan masalani kun tartibiga qo‘yadi. Shu sababli o‘qitishning yangi samarali usulllarini va maktab o‘quvchilarining fikrlarini faollashtiradigan, ularni bilimlarga mustaqil ega bo‘lishga intiltiradigan usullarni izlanish bo‘yicha izlanishlar olib borilmoqda. O‘yinni faoliyat turi sifatida tahlil qilishda, eng avvalo uning tabiatini aniqlash kerak. O‘yinli faoliyatning ilmiy tahlili shuni ko‘rsatdiki o‘yin o‘quvchi tomonidan kattalar olamini o‘zida aks ettiradi, atrofdagi olamni bilishga yo‘l ko‘rsatadi.
Mavzu: Darsning mavzusi: Ibn Sinoning shogirdlari
Maqsad: ta’limiy: O’quvchilarga yangi bilm berish. Ularning topqirlik, zukkoligini, og’zaki nutqini o’stirish. Mavzu orqali kitobga mehr uyg’otish.
tarbiyaviy: Kitobni asrab-avaylashga, ulug’ allomalarimizning bizga qoldirgan bebaho merosini o’qib-o’rganishga yo’naltirish. Ular orqali yosh avlodning go’zal insoniy fazilatlar egasi bo’lib kamol topishlariga erishish.
Do'stlaringiz bilan baham: |
