Личинка хордалилар (Urochordata) ¸ки šобиšлилар (Tunicata) кенжа типи

Tutashjag’lilar (Plectognathi) turkumi. Bu turkumning turlari juda oz va ular, asosan tropik mamlakatlardagi dengizlarda yashaydi. Bu baliqlarning yuqorigi va pasti jag’lari tutashib ketgan, ya`ni jag’lari shaklan o`zgarib, mollyuska hamda krablarning qattiq chig’anoqlarini maydalashga moslashgan tumshuqqa aylangan. Tishlari ko`p, tanasi yirik tangachalar yoki suyakli plastinka bilan qoplangan. Bu turkumning asosiy vakillariga kuzovka, nina qorin va oy baliqlar kiradi. Ularning uzunligi 0,5-1 m gacha, ayrim tur oy baliqlar hatto 3-5 m gacha boradi. Suzgich qanotlari bor, lekin yaxshi rivojlanmagan. Nina qorin baliqlar ichiga havo yutadi va suv oqimida harakat qiladi.
Oyoqqanotlilar (Pediculati) turkumi. Oyoqqanotlilar turkumiga 225 dan ortiq tur kiradi, ular suvning tubida yashaydi. Oyoqqanotlilar yelka – qorin tomonga yassilashgan bo`lib, ko`krak suzgich qanotlari keng, ular yordamida baliqlar suv tubida yurishga moslashgan. Orqa suzgich qanotining oldingi tomonidagi shu`lalari o`zgarib uzun harakatchan paypaslagichlarga aylangan. Mana shu paypaslagichlarning tebranib turishi natijasida bu baliqlar o`zlariga oziq bo`ladigan mayda baliqlarni jalb qiladi va shu usulda ozig’ini tutib yeydi Bu turkumning tipik vakili – dengiz shaytoni (Lophius piscatorius) hisoblanadi. MDHda Murmansk va
Qora dengizda uchraydi. Og’zi juda katta, yirtqich baliq, uzunligi 1,5 m va og’irligi 20 kg dan ortiq bo`ladi. Dengiz shaytoni, asosan bahorda 400-2000 m chuqurlikda 1,3-3,0 mln tagacha tuxum qo`yadi.
Ko`pqanotlilar (Polypteri) katta turkumi. Bu katta turkumga bitta - ko`pqanotlilar (Polypteriformes) turkumi kiradi. Ko`pqanotlilar turkumining vakillari, asosan chuchuk suvlarda yashaydi (63-rasm).

63-rasm. Ko`pqanotli baliq (Polypeterus bichir).

Ularning makoni tropik Afrikaning daryo va ko`llari hisoblanadi. Ko`pqanotlilarning asosiy xarakterli belgilariga, avvalo terisi harakatchan romb shaklidagi ganoid tangachalar bilan qoplanganligidir.

Orqa suzgich qanoti bir qancha mayda suzgich qanotlardan tashkil topgan, shu sababli ko`pqanotlilar deb nom olgan. Ko`krak suzgich qanotining asosiy pallasi go`shtdor bo`lib, shu`lalar shu pallalarda o`rnashgan. Dum suzgich qanoti yumaloq va gomotserkal tipda bo`ladi. Skeleti suyakdan tashkil topgan. Ularning suzgich pufagi ikki qismdan iborat bo`lib, o`ng qismi katta bo`ladi. Ikkala qismi ham qizilo`ngach bilan qo`shilgan va qo`shimcha nafas olish organi vazifasini bajaradi. Ko`pqanotlilarda o`pka arteriyasi va o`pka venasi yo`q, ichki burun teshigi bo`lmaydi. Ularning ichagida spiral klapanlari, yuragida arterial konusi va ko`zining orqasida juft sachratg’ich organi bor.
Ko`pqanotlilarning rivojlanishi o`zgarish bilan boradi, ya`ni metamorfozli. Ularning lichinkalarida tashqi jabra bo`lib, bu jabralar til osti yoylariga o`rnashgan. Ko`pqanotlilar tubi balchiqli daryolarda hayot kechiradi, ular mayda baliqlar, hasharotlar va qisqichbaqasimonlar bilan oziqlanadi. Ko`pqanotlilarning uzunligi 120-180 sm gacha boradi, 10 ga yaqin turlari uchraydi.