Лекция №4 Экономика как социальная сфера

Ushinskiy maktabning ikki xodimi: murabbiy bilan o`qituvchi o`rtasida tarbiya va ta'lim (funktsiyasini) jarayonini bo`lib qo`yishga qarshi norozilik bildirdi. U ta'limni tarbiyaning eng muhim vositasi deb hisobladi. Ushinskiy o`zining pedagogik tizimida dars hamda ta'lim metodiga katta ahamiyat berdi. Darsda mashg`ulotlar turlicha bo`lishi mumkin: yangi bilim berish, o`quvchilarning mashqlar bajarishi, o`tilganlarni takrorlash, o`quvchilarning bilimini hisobga olish, o`quvchilarning yozma ishlarni bajarishlari. Har bir dars ma'lum maqsadga qaratilgan, tugallangan bo`lishi va etarli darajada tarbiyaviy xarakterga ega bo`lishi lozim.

Ushinskiy o`qituvchilarning roliga yuksak baho berib, «pedagogning o`quvchilarga ta'siri shunday tarbiyaviy kuchga egadirki buni hech qanday ustav va dastur bilan, o`quv yurtini har qancha qulay tashkil etish bilan almashtirib bo`lmaydi», deb hisoblar edi. U «? tarbiya ishida murabbiyning shaxsi eng asosiy narsa», deb yozgan edi.

• Ushinskiy o`qituvchilarning roliga yuksak baho berib, «pedagogning o`quvchilarga ta'siri shunday tarbiyaviy kuchga egadirki buni hech qanday ustav va dastur bilan, o`quv yurtini har qancha qulay tashkil etish bilan almashtirib bo`lmaydi», deb hisoblar edi. U «? tarbiya ishida murabbiyning shaxsi eng asosiy narsa», deb yozgan edi.
• Ushinskiy pedagogika o`qituvchilari va o`rta maktab o`qituvchilari tayyorlaydigan pedagogika fakultetlari to`g`risidagi fikrni olg`a surdi. U bunday deb yozgan edi: bizda meditsina fakultetlari bor-u, pedagogika fakultetlari yo`q ekan, bu shuni ko`rsatadiki, biz axloqiy va tarbiyaviy sog`lig`imizga qaraganda tanamiz sog`lig`ini ko`proq qadrlar ekanmiz.

Mazkur ta’limni tashkil etishda o‘qituvchilarning faoliyati faqat o‘quv axborotlarini uzatish bilan cheklanmaydi. Shu sababli bu turdagi ta’limni tashkil etishga bir necha mutaxassis jalb qilinadi. Ular o‘z vazifalariga ko‘ra turlicha nomlanadi. Xususan:
1. O‘qituvchi - masofaviy ta’limni tashkil etishda foydalaniladigan o‘quv-metodik qo‘llanmalarning muallifi. 2. Moderator - masofaviy ta’lim negizida tashkil etilayotgan seminar, trening, davra suhbati va forumlarga boshchilik qiluvchi (boshqaruvchi) pedagog (muloqot jarayonining to‘g‘ri tashkil etilishini ta’minlaydi, bildirilayotgan fikrlarni umumlashtiradi, zarur bo‘lganda ularni to‘g‘rilaydi, ta’lim oluvchilarning mustaqil fikrlash va ishlash qobiliyatlarini rivojlantiradi, bilish faoliyatlarini faollashtiradi).