Лекция №4 Экономика как социальная сфера

Ushinskiyning fikricha, axloqiy tarbiyaning vositalari quyidagilardan iborat bo`lishi kerak:

• Ushinskiyning fikricha, axloqiy tarbiyaning vositalari quyidagilardan iborat bo`lishi kerak:
• 1.Ta'lim (axloqiy tarbiyada kitob va darsliklarni o`rni);
• 2.O`qituvchining shaxsan namuna bo`lishi (Ushinskiyning obrazli ifodalashicha, «bu narsa yosh qalb uchun quyoshning barakali nuridirki, uni hech bir narsa bilan almashtirib bo`lmaydi»);
• 3. E'tiqod;
• 4.O`quvchilarga mohirlik bilan munosabatda bo`lish (pedagogik odob);
• 5.ogohlantirish choralari;
• 6. Rag`batlantirish va jazolash.

Ushinskiy bolalar mehnati haqida gapirib, insonning to`g`ri rivojlanishidagi zarur shart mehnatdir, deb hisoblagan edi. Uning fikricha «agar tarbiya kishini baxtli qilmoqchi bo`lsa, uni baxt uchun tarbiyalamaslik kerak, balki hayotdagi mehnat uchun tayyorlashi lozim». Tarbiya kishida mehnatga muhabbat va odatni o`stirish kerak. Ushinskiy kishi o`z faoliyatida jismoniy mehnat bilan aqliy mehnatni birlashtirsa, juda foydali bo`lur edi, deb hisoblaydi. U o`quvchilar mehnati haqida gapirib, «O`qish mehnatdir va mehnat bo`lib qolishi, ammo to`la ma'noli mehnat bo`lishi lozim», — deydi.

Ushinskiy bolalar mehnati haqida gapirib, insonning to`g`ri rivojlanishidagi zarur shart mehnatdir, deb hisoblagan edi. Uning fikricha «agar tarbiya kishini baxtli qilmoqchi bo`lsa, uni baxt uchun tarbiyalamaslik kerak, balki hayotdagi mehnat uchun tayyorlashi lozim». Tarbiya kishida mehnatga muhabbat va odatni o`stirish kerak. Ushinskiy kishi o`z faoliyatida jismoniy mehnat bilan aqliy mehnatni birlashtirsa, juda foydali bo`lur edi, deb hisoblaydi. U o`quvchilar mehnati haqida gapirib, «O`qish mehnatdir va mehnat bo`lib qolishi, ammo to`la ma'noli mehnat bo`lishi lozim», — deydi.

Ushinskiy maktabning ikki xodimi: murabbiy bilan o`qituvchi o`rtasida tarbiya va ta'lim (funktsiyasini) jarayonini bo`lib qo`yishga qarshi norozilik bildirdi. U ta'limni tarbiyaning eng muhim vositasi deb hisobladi. Ushinskiy o`zining pedagogik tizimida dars hamda ta'lim metodiga katta ahamiyat berdi. Darsda mashg`ulotlar turlicha bo`lishi mumkin: yangi bilim berish, o`quvchilarning mashqlar bajarishi, o`tilganlarni takrorlash, o`quvchilarning bilimini hisobga olish, o`quvchilarning yozma ishlarni bajarishlari. Har bir dars ma'lum maqsadga qaratilgan, tugallangan bo`lishi va etarli darajada tarbiyaviy xarakterga ega bo`lishi lozim.