LEKCIYA № 15.CIFRLÍ QURÍLMALARDÍ JOYBARLASTĺRĺW
Joba:
1. Kod ózgertkishlerdi joybarlastırıw;
2. Úzliksiz signal generatorın joybarlastırıw.
Kod ózgertirgishlerdi joybarlastırıw.
Cifrlı qurılmalarda maǵlıwmatlardı
qayta islew cifrlardı kodlawdıń túrli usılları járdeminde, keń kólemli kod
konvertorları járdeminde ámelge asırıladı. Basqa elementler bazasında apparat
konvertorların (qálegen, kaskad, matrica) qurıwdıń kóplegen usılları bar.
Interferenciya shárayatında informaciyanı uzatıw isenimliligin asırıwǵa
júzege keletuǵın qátelerdi anıqlaw hám dúzetiw imkaniyatın beretuǵın kodlardan
paydalanıw arqalı erisiledi. Baylanıs liniyaları arqalı maǵlıwmatlardı uzatıw ushın
tuwrıdan-tuwrı ekilik kod cikllikke aylantırıladı, bunda eki qońsılas ekilik cifrlar
tek bir bitte parıq etedi (15.1-súwret).
15.1-súwret. Ekiliktencikllikke aylandırıwshı.
Tolıq dekoderdiń dúzilisi hám belgileniwi 15.2, a hám b-súwrette
kórsetilgen. Dekoderdiń dúzilisi HÁM logikalıq elementlerinen ibarat.
15.2-súwret. Tolıq dekoderdiń dúzilisi (a) hám onıń belgileniwi (b).
Bul konstrukciya menen dekoderda isletiletuǵın logikalıq elementler sezilerli
muǵdardaǵı kiriwlerdi talap etedi (úlken kiriw birlestiriwshi faktor). Dekoderǵa
nomer beriletuǵın registr elementleriniń úlken júk kóteriw qábiliyeti (shıǵıw
tarmaqlanıw koefficiyenti
N
) dekodlanatuǵın nomer sıyımlılıǵınıń sezilerli
sheklewi bolıp tabıladı. LE tiń júk kóteriw qábiliyetine bolǵan talaplardı
kemeytiwge basqıshlı dúziliske iye dekoderlardı qurıw arqalı erisiledi.Bunday
jaǵdayda,
n
kiriw ózgeriwshisi eki kishi toparǵa bólinedi hám dekodlaw eki
dekoder (
N/2
) járdeminde ámelge asırıladı: 1.
Elementlerdiń joqarı
qadoqlash
tıǵızlıǵın támiyinleytuǵın turaqlı (
muntazam
)
dúzilis sebepli matricalı dekoderlar keń qollanıladı, olar shınlıq kestesine muwapıq
diodlar menen baylanısqan vertikal hám gorizontal shinalar kompleksi bolıp
tabıladı (15.3-súwret).
15.3-súwret. Matrica dekoderi.
Rezistorlar hám diodlı giltlerge iye
V
kernew deregi
И
sáykes keletuǵın
sxemanı payda etedi.
у
к
shıǵıw shinasındaǵı joqarı potencial tek oǵan jalǵanǵan
diodlar
kiriw
shinalarında bir signal menen jabılǵanda júz beredi.
Integraciyalasqan texnologiyada tranzistorlar tosınarlı sxemalar elementleri
sıpatında isletiledi.
Strukturalıq túrde tamamlanǵan
ИМС
dekoderları esaplaw qurılmalarınıń bir
bólegi sıpatında islewin basqarıw ushın járdemshi túyinlerdi óz ishine aladı:
kiriwlerdi qosıw
(Enable)
hám sinxronlastırıw, kiriw kodların ózgertiw ushın
elementler, parafaza kiriw signalların jaratıw hám basqalar.
Keri dekodlaw operaciyası kodlawshı (koder) tárepinen ámelge asırıladı,
onda kiriwlerden birine bir signal qollanılǵanda, shıǵıwda kerekli ekilik kod
(mısalı, cikllik) jaratıladı. Strukturalıq diagramma 15.4, a-súwrette kórsetilgen.
Keń qollanılatuǵın matricali kod konvertorlarında dekoder hám kodlawshı
elementlerdiń matricalarǵa
muntazam
birikpesi formasında ámelge asırıladı.
Matricalı kodlawshınıń dúzilisi YAKI elementleriniń diodlı matricası tiykarında
ámelge asırılıwı múmkin (15.4,b-súwret). Eger diod jalǵanǵan dekoderdiń keminde
bir shıǵıw shinası bir signalǵa sáykes keletuǵın joqarı kernew dárejesine iye bolsa,
shıǵıwda joqarı potencial payda boladı.
15.4-súwret. Tolıq koderdiń dúzilisi (a) hám onıń belgileniwi (b).
Sanaat kóp sanlı koderlar, dekoderlar hám kod konvertorların islep
shıǵaradı, mısalı, strobingli 4×16 dekoder (K555 IDZ), 7×5 LED matricasın
basqarıw ushın kod konvertorı (K155 ID8), teriw indikatorın basqarıw ushın kod
konvertorı (K155 ID15) hám basqalar.
Do'stlaringiz bilan baham: |