Lecture №8. Cnc

Raqamli dastur yordamida boshqariladigan dastgohlar quyidagi afzalliklarga ega:

• 
  odam dastgohda ishlashlashdan ozod bo‘ladi;
  
• 
  mehnat unumdorligi ortadi;
  
• 
  jihozlar ish bilan ko‘proq ta’minlanadi;
  
• 
  jihozlarning samaradorligi yuqori;
  
• 
  dastur yordamida ishlaydigan dastgohlardan avtomatik liniyalar tuzish oson;
  
• 
  dastur yordamida boshqarishni joriy etish sanoat tarmog‘i uchun texnologik dasturlarni tayyorlashni markazlashtirishga imkon beradi;
  
• 
  sifat ortadi va brak kamayadi.
  

Dastur yordamida boshqariladigan dastgohlardan tuzligan avtomat liniyalarni elektron hisoblash mashinalariga ulash oson. EXM oldindan tuzilgan dastur bo‘yicha butun liniya ishini tashkil etadi.
Qayta sozlash zarur bo‘lgan taqdirda yangi buyum kodi kiritiladi va EXM jihozlarning ishini o‘zgartiradi. Dastur yordamida boshqarish tizimi murakkab shaklli detallar tayyorlashda ayniqsa samarali ishlaydi.
Frezalash stanoklarida qo`llaniladigan programma asosida boshqarishning sonli sistemalari ikki xil bo`ladiochiq va yopiq.
Ochiq sistemalarda xisoblovchi qurilmadan ijro mexanizmiga yo`nalgan informatsiyalar oqimi bitta bo`ladi. Programmali lenta xisoblovchi qurilma va deshefrator orqali xarakatlanganda uning kirishida buyruq signallari vujudga keladi. Biroq, odatda, bu signallar ijrochi organlarni xarakatlantirish uchun zarur quvvatga ega bo`lmaydi. Shu sababli avtomatik qurilmalar sistemalarida signallarni kuchaytirish uchun ko`pincha kuchaytirgichlardan foydalaniladi.
Kuchaytirilgan signallar yuritmaga tushadi, u esa stanokning ma’lum uzelini bevosita yoki oraliq mexanizmlar orqali zarur vaziyatga suradi. Bu yerda ish organlarining xarakati qadamli dvigatellar bilan aniq dozalangan. Bu sistema oddiy va arzon bo`ladi, lekin uning puxtaligi va aniqligi teskari aloqali boshqarish sistemalarinikidan past.
Berk sistemalarda detalga ishlov berish jarayonida ishlov beriladigan zagatovkaning xaqiqiy o`lchami yoki stanok uzelining xaqiqiy xarakati berilgan programma bilan uzluksiz taqqoslab turiladi. Berilgan programmani xisoblashda xisoblovchi qurilma va deshefratorning chiqishida buyruq signallari vujudga kelib, taqqoslovchi qurilmaga boradi. Datchik stanok uzelining xaqiqiy
xarakati kattaligini yoki zagatovka o`lchamini o`lchaydi va natijada teskari aloqa signaliga aylantirib, taqqoslovchi qurilmaga yo`naltiriladi.
Taqqoslovchi qurimada teskari aloqa datchigidan kelayotgan signallar xisoblovchi qurilma va deshefratordan kelayotgan signallar bilan taqqoslanadi. Agar xarakatlarning berilgan kattaligi bilan xaqiqiy kattaligi orasida farq bo`lsa, taqqoslovchi qurilmaning chiqishida shu farqqa mos signal paydo bo`1adi. Bu signal kuchaytirgich orqali ijrochi qurilmaga uzatiladi, u esa stanok ishini berilgan programmaga moslab rostlaydi.