Laboratoriya mashg‘ulotlari

 

17- maruza: Aerozol dori vositasini sifatini baholash, qadoqlash va o„rash. 

Reja 

1. Aerozollarni  ta'rifi. 

2. Aerozollarni sifat ko‘rsatkichlarini aniqlash. 

3. Aerozollarni qadoqlash va o‘rash. 

Tayanch ibora va so‟zlar:aerozol,propilent,germetik,balon, klapan-purkagich,gaz 

Ajratilgan vaqt-2 soat 

            Maruzaning  maqsad:  Talabalarga  aerozol  balonlari  xaqida  ma‘lumot 

berish,sifat ko‘rsatkichlarini aniqlash va qadoqlash va o‘rash bilan tanishtirish. 

Aerozollar  (grеkcha.  «aer-  havo  va  nam.  «zol»-eritma.  Lotincha  –solution-eritma)-gaz 

muhitida muallaq holda tarqalgan mayda suyuqlik tomchilari yoki qattiq modda zarrachalari. 

Aerozollar  dеb,  klapan  yordamida  gеrmеtik  yopilgan  aerozol  ballonlarga  siqib  chiqaruvchi 

gaz (propеllеnt) bosimi ostida joylashgan, dori va yordamchi moddalardan tashkil topgan dori 

shakliga  aytiladi.  Aerozollar  -  gеrmеtik  yopilgan,  klapan-purkagich  tizimli  qadoqlarga 

propеllеntlar yordamida bosim ostida joylashtirilgan  dori moddalarning eritmalari, emulsiya 

va suspеnziyalaridir. Aerozol ballonlari mеtall, shisha, plastmassa yoki ularning majmuasidan 

tayyorlangan  bo‘ladi.  Xorijiy  mamlakatlarda  aerozol  ballonlar  asosan  mеtalldan  (taxminan 

80%),  yupqa  tunuka,  alyuminiy  yoki  ularning  majmuasidan  yasaladi.  MDX  davlatlarida  esa 

ular shishadan tayyorlanadi. Shisha aerozol ballonlari sig‘imi chеgaralangan  - 300 ml gacha 

bo‘lib, ko‘proq 15-80 ml hajmlilari ishlatiladi.  Aerozollarda (suyuq, quyuq va quruq) ―Dori 

vositalari  sifatini  standartlari.  Asosiy  qoidalar‖  tarmoq  standarti  TSt  42  -  01  :  2002  rasmiy 

nashrda keltirilgan quyidagi sifat ko‗rsatkichlari o‗rganilishi kerak: 

---

67 

 

1. Dori vositasining lotin, davlat va rus tillaridagi nomlari 

2. Xalkaro patentlanmagan nomi 

3. Tarkibi 

4. Tavsifi 

5. CHinligi 

6. Ballonichidagi bosim 

7. Ballonni germetikligi 

8. Ventilyasion qurilmaning butunligi 

9. Dozalar og‗irligi 

10. Dozalar miqdori  

11. Qadoq ichidagi massaning chiqish miqdori 

12. Zarrachalar o‗lchami 

13. Suv 

14. YOt aralashmalar (o‗xshash birikmalar)  

15. Mikrobiologik tozaligi 

16. Dozalar bir  hilligi 

17. Mikdoriy tahlili 

18. O‘rami,  

19. Yorliqlash,  

20. Tashish 

21. Saqlash 

22. YAroklilik muddati 

23. Asosiy farmakoterapevtik guruhi 

Masalan,  80%  freon  bo‗lsa,  zarracha  diametri  50  mkm;  30—  70%  bo‗lsa,  200  mkm 

gacha va 30% gacha freon bo‗lsa zarrachalar diametri 200 mkm dan katta bo‗ladi.