Лаборатория ишлари 1-лаборатория иши

Диффузной юмшатишдан қуйма пўлат заготовкалар кимёвий таркибининг нотекислигини текислаш мақсадида фойдаланилади. Бунинг учун эвтектоидгача бўлган пўлат заготовкаларни Ас₃ критик хароратдан 200–300°С юқорироқ ҳароратгача қиздириб, шу хароратда 10-15 соат сақланади, кейин 600°С хароратгача печ билан бирга, сўнгра хавода совитилади. Заготовкаларни юқори хароратда қиздиришда аустенит донларидаги углерод ва бошқа элементлар диффузияланиб, таркиби деярли текисланади ва бунда аустенит донлари йириклашади. Шу боисдан диффузион юмшатишдан кейин донларни майдалаш мақсадида заготовкалар тўла юмшатилмоғи керак.
Қайта кристалланувчи юмшатиш. Совуқлайин босим билан ишланган пўлат заготовкаларнинг физик пухталигини пасайтириб пластиклигини кўтариш йўли билан ички зўриқиш кучланишлардан холи этиш мақсадида бу ишловдан фойдаланилади. Бунинг учун пўлат заготовкаларни 680–700°С хароратгача қиздириб, шу хароратда маълум вақт сақлаб, кейин печ билан бирга секин совитилади.
Ички зўриқиш кучланишларни камайтириш учун юмшатиш. Штамплаш, пайвандлаш каби технологик усулларда олинган буюмлардаги ички зўриқиш кучларни камайтириш учун улар­ни 350–600°С хароратгача қиздириб, шу хароратда маълум вақт сақлаб, кейин печ билан бирга секин совитилади.
Тўла юмшатиш. Юмшатишнинг бу усулидан йирик донли пўлат заготовкалар донларини майдалаш йўли билан текислаб, ички зўриқиш кучланишларидан холи этиш мақсадида фойдаланилади. Бунинг учун эвтектоидгача бўлган пўлат заготовкаларни Ас_з критик хароратдан, эвтектоид ва эвтектоиддан кейинги пўлатларни Ас₁ критик хароратдан 30–50°С юқорироқ хароратгача қиздириб, шу хароратда маълум вақт сақлаб, кейин печ билан бирга совитилади. Шуни ҳам қайд этиш лозимки, агар эвтектоиддан кейинги пўлат заготовкалар Ас_т критик хароратли чизиқдан юқорироқ хароратгача қиздириб, шу хароратда маълум вақт сақлаб, кейин печ билан бирга совитилганда ажратилаётган иккиламчи цементит перлит донларини ўраб мўртлаштириб юборади. Шу сабабли бу пўлатлар аус­тенит тузилишли холгача қиздирилмайди.
Чала юмшатиш. Юмшатишнинг бу хилидан пўлат заготовкаларни ички зўриқиш кучланишларидан холи этиб, механик ишловларга мойил этиш мақсадида ўтказилади. Бунинг учун пўлатларни 750–780°С хароратгача қиздириб, шу хароратда маълум вақт сақлаб, кейин печ билан бирга секин совити­лади.