Laboratoriya ishi. Metallarning kristallanish jarayonini o’rganish. Ishdan maqsad

3-rasm. Kristallar donasi.





4-rasm. Kristallning usish tezligi, markazlar sonini uta sovish darajasiga boglikligi.

Metallarning kristallanish jarayonini o’rganish uchun maxsus moslama va asboblar kerakligi sababli biz umuman kris­tallanish jarayonini o’rganish maqsadida to’yingan tuz eritmalaridan kristallanishni biologik mikroskopdan foydalanib kuzatamiz. Buning uchun biror tuznnng (qo’rg’oshin nitrat, kaliy bixromat, osh tuzi) o’ta tuningpi eritmasini olib, undan vaqt o’tishi bilan tuzniig kristallanish jarayonini ko’rib chiqamiz. Tuzlarning kristallanishi ham metallarning kristallanishiga o’xshash bo’ladi.

Zarur asbob va materiallar:
1.Biologik mikroskop;
2. SHi­sha plastinka;
3. Paxta;
4. Qo’yidagi tuzlarning to’yingan eritmalari: Rb (NO₃); K₂Sr₂O₇; NaCl; KS1.
5. Pipetkalar.
Ishni bajarish tartibi. talabalar ishni bajarishga kirishishdan avval biologik mikroskop bilan ishlashni yaxshi o’rganishlari lozim. SHundan keyingina kristallanish jarayo­nini o’rganishga kirishishlari mumkin. Buning uchun birorta tuz eritmasidan pipetkada oxistalik bilan olib, mikroskopning okulyar ro’parasidagi stolchasiga qo’yilgan shisha plastinkaga bir necha tomchi tomiziladi va uni okulyar orqali kuza-tiladi. Vaqt o’tishi bilan hosil bo’layotgan kristallarni kuzatib, ularning shakli daftarga chiziladi va hisobot qilinadi.
Yozma hisobot qo’yidagi tartibda bo’lishi kerak:

1. 
   Laboratoriya ishidan maqsad va uning metodikasi;
   
2. 
   Tajriba o’tkazish chizmasi;
   
3. 
   Kristallar o’sish tezligi (KT) va kristallanish markazlari sonini (MS) aniqlab, ularning vaqtga bog’liqlik egri chizig’i chiziladi.
   
4. 
   Hosil bo’lgan kristallarning rasmi chiziladi va o’nga izox beriladi.