Laboratoriya ishi №5 Mavzu: Linux operatsion tizimida foydalanuvchi va guruhlarni boshqarish hamda fayllarni, fayl server xizmatlarini boshqarish Guruh

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI


Laboratoriya ishi №5
Mavzu: Linux operatsion tizimida foydalanuvchi va guruhlarni boshqarish hamda fayllarni, fayl server xizmatlarini boshqarish

Guruh: 106-19
Bajardi: Normuhammatov. X
TOSHKENT-2022
Mavzu: Linux operatsion tizimida foydalanuvchi va guruhlarni boshqarish hamda fayllarni, fayl server xizmatlarini boshqarish
Nazariy ma’lumot.
Linux operatsion tizimidan asosan dasturchi va tizim administratorlari foydalanganligi va ularning asosan buyruq qatorlari bilan ishlashga bo`lgan hohishlari sababli ko`pchilik xolatlarda Linuxda buyruqlar (qatorlari) foydalanuvchi grafik interfeyslaridan ko`ra ko`proq o`rganiladi. Windows operatsion tizimida esa aksincha, foydalanuvchilar bir nechta click (sichqoncha tugmasini bosish) orqali buyruqlarni tizimga kiritishga odatlanishgan. Aynan bu farqlanish har ikki operatsion tizimda fayllarni boshqarish jarayonida ko`zga tashlanadi.
Linux operatsion tizimida foydalanuvchilar buyruq kodlarini kiritish uchun Terminaldan foydalanadilar. Lekin kompyuter xotirasidagi axborot hajmining ortishi, o`z navbatida fayllar sonining ortishini anglatadi. Bu esa foydalanuvchi uchun fayllarni topish va boshqarishdagi qiyinchiliklarni keltirib chiqaradi. Bu holatda foydalanuvchilar GUI –foydalanuvchi grafik interfeysini afzal ko`radilar. Grafik interfeys fayllarni boshqarishdagi tezkorlik va qulaylikni ta`minlab, foydalanuvchining tizimda ishlash samaradorligini oshiradi. Grafik interfeys orqali fayllarni boshqarish jarayoni Windows operatsion tizimida ko`rib o`tilishini inobatga olib, biz quyida Linuxning buyruqlar qatori orqali fayllarni boshqarish imkoniyatlari bilan tanishamiz.

• 
  Terminalni ishga tushirish
  

Ubuntu launcherning qudiruv panelidan Terminalni (klaviatura orqali kiritiladi) qidirib, natijalardan terminal ustiga sichqonchaning chap tugmasini bosish orqali terminalni ishga tushiramiz.

Terminal ishga tushganidan so`ng, ekranda quyidagicha oyna hosil bo`ladi.

•