7-8 – Laboratoriya ishlari. Mavzu: Linux operatsion tizimida foydalanuvchi va guruhlarni boshqarish hamda fayllarni, fayl server xizmatlarini boshqarish Ishning maqsadi

7-8 – Laboratoriya ishlari.
Mavzu: Linux operatsion tizimida foydalanuvchi va guruhlarni boshqarish hamda fayllarni, fayl server xizmatlarini boshqarish
Ishning maqsadi: Linux operatsion tizimida (terminal yordamida) buyruqlarni kiritish yo`li bilan fayllar, foydalanuvchilar, guruhlar, fayl server xizmatlarini boshqarishni o`rganish.
Nazariy ma’lumot.
Linux operatsion tizimidan asosan dasturchi va tizim administratorlari foydalanganligi va ularning asosan buyruq qatorlari bilan ishlashga bo`lgan hohishlari sababli ko`pchilik xolatlarda Linuxda buyruqlar (qatorlari) foydalanuvchi grafik interfeyslaridan ko`ra ko`proq o`rganiladi. Windows operatsion tizimida esa aksincha, foydalanuvchilar bir nechta click (sichqoncha tugmasini bosish) orqali buyruqlarni tizimga kiritishga odatlanishgan. Aynan bu farqlanish har ikki operatsion tizimda fayllarni boshqarish jarayonida ko`zga tashlanadi.
Linux operatsion tizimida foydalanuvchilar buyruq kodlarini kiritish uchun Terminaldan foydalanadilar. Lekin kompyuter xotirasidagi axborot hajmining ortishi, o`z navbatida fayllar sonining ortishini anglatadi. Bu esa foydalanuvchi uchun fayllarni topish va boshqarishdagi qiyinchiliklarni keltirib chiqaradi. Bu holatda foydalanuvchilar GUI –foydalanuvchi grafik interfeysini afzal ko`radilar. Grafik interfeys fayllarni boshqarishdagi tezkorlik va qulaylikni ta`minlab, foydalanuvchining tizimda ishlash samaradorligini oshiradi. Grafik interfeys orqali fayllarni boshqarish jarayoni Windows operatsion tizimida ko`rib o`tilishini inobatga olib, biz quyida Linuxning buyruqlar qatori orqali fayllarni boshqarish imkoniyatlari bilan tanishamiz.

• 
  Terminalni ishga tushirish
  

Ubuntu launcherning qudiruv panelidan Terminalni (klaviatura orqali kiritiladi) qidirib, natijalardan terminal ustiga sichqonchaning chap tugmasini bosish orqali terminalni ishga tushiramiz.

Terminal ishga tushganidan so`ng, ekranda quyidagicha oyna hosil bo`ladi.

•