Laboratoriya ishi №5 Mavzu: Linux operatsion tizimida foydalanuvchi va guruhlarni boshqarish hamda fayllarni, fayl server xizmatlarini boshqarish Guruh

touch buyrug`i yordamida bo`sh fayllar yaratish

touch buyrug`i yordamida maxsus fayllarga kirish (yoki ruxsat, eng. – access) / o`zgartirish vaqt belgilarini o`zgartirish mumkin. Bu buyruq bo`sh fayllar yaratingning eng tezkor vositasi hisoblanadi, va quyidagi ko`rinishda tizimga kiritiladi:

va Desktop katalogida yangi abc.txt nomli fayl yaratiladi:

Agar fayl ochilsa, u haqiqatda bo`sh fayl ekanligi ko`rinadi:

Bir vaqtning o`zida bir nechta bo`sh fayllarni yaratish imkoni ham mavjud, buning uchun fayl nomlari (fayl kengaytmasi bilan) birin-ketin berilishi yetarli:

Buyruqning natijasi sifatida uchta fayl bir vaqtda yaratiladi. Agar bu nomdagi fayl mavjud bo`lsa, u holda faylga kirish (ruxsat etish) vaqti yangilanadi.



Linux operatsion tizimning fayl va katologlarga oid buyruqlari.

Linux operatsion tizimida asosiy kataloglar quydagi koʻrinishga ega:

• 
  /bin – Bu katalogda operastion tizimning asosiy buyruqlari saqlanadi(ls, cp,.);
  
• 
  /boot – Linux yadrosi va yuklashni boshqarish (grub va boshqalar) utilitalari saqlanadi.
  

• 
  /dev – Operatsion tizimga ulangan qurilmalarning fayli saqlanadi. (Linux operatsion tizimida, barcha qurilmalar (printer, skaner, qattiq disk) fayl koʻrinishida saqlanadi.);
  
• 
  /etc – Bu katalogda operatsion tizimning va boshqa dasturlarning (Apache, Samba) sozlash fayllari joylashadi.
  
• 
  /home – Operatsion tizim foydalanuvchilarining shaxsiy hujjatlari saqlanishi lozim boʻlgan joy.
  
• 
  /lib – Bu katalogda tizim kutubxonlari saqlanadi. Tizim kutubxonalari - /bin /sbin katalogidagi dastur kutubxonalari va operatsion tizimni ishlashi uchun lozim boʻlgan kutubxonalardir.
  
• 
  /media – Operatsion tizim, avtomatik montirovka qila oladigan turli xil qurilmalarni (CD-ROM, USB flesh) shu katalogga montirovka (joylashtiradi) qiladi.
  
• 
  /mnt – Agar operatsion tizim qurilmalarni avtomat montirovka qila olmasa, foydalanuvchi shu katalogga “mount” buyrugʻi orqali kerakli qurilmani montirovka qiladi (joylashtiradi).
  
•